1
Αλεξανδρούπολη
Εθνολογικό μουσείο Θράκης
Το σπουδαίο αυτό μουσείο το οποίο διαχειρίζεται ένας μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός που λειτουργεί από το 2002, έχει ως στόχο να προβάλλει την πολύ-πολυτισμικότητα της Θράκης και τον λαϊκό της πολιτισμό. Αξιοθαύμαστο είναι το νεοκλασικό κτίσμα του 1899 στο οποίο στεγάζεται, την έπαυλη του Μιλτιάδη Αλτιναλμάζη, ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά αρχιτεκτονικά δείγματα της εποχής του.
Το εκθεσιακό υλικό είναι χωρισμένο σε θεματικές ενότητες. Αφορούν τη λατρεία, τη διατροφή, την ύφανση, τις καλλιέργειες, τα ενδύματα, τα χάλκινα και πήλινα αντικείμενα. Έχουν δημιουργηθεί εγκαταστάσεις σουσαμοτριβείου και βαφείου.
Η δραστηριότητα του Οργανισμού είναι μεγάλη και πολύπλευρη, περιλαμβάνοντας δράσεις και έρευνα, εκδόσεις και συνεργασίες. Υπάρχει βιβλιοθήκη και ταινιοθήκη, οργανώνονται μουσειο-παιδαγωγικά προγράμματα, εκθέσεις, εργαστήρια φωτογραφίας, παρουσιάσεις βιβλίων κ.α. Έχει τιμηθεί από το Μουσείο Μπενάκη για τη συμβολή του στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης, την έρευνα και την προβολή του πολιτισμού της Θράκης εντός και εκτός της Ελλάδας.
Το κτίριο όπου θα περιηγηθείτε διαθέτει ισόγειο χώρο, υπόγειο και παράσπιτο.
Στην ωραία αυλή λειτουργούν καφέ και πωλητήριο.
14ης Μαΐου 63, τηλ. 25510 36663, http://emthrace.org/
2
Σουφλί
Μουσείο Μετάξης
Αξίζει να επισκεφθείτε το Σουφλί και μόνο για να δείτε το ενδιαφέρον μουσείο του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς (Π.Ι.Ο.Π.), που στεγάζεται στο πρώην αρχοντικό Κουρτίδη του 1883, με χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά στοιχεία της εποχής που κτίστηκε. Ο Κωνσταντίνος Κουρτίδης είχε καταγωγή από την Αδριανούπολη και ήταν σχολάρχης, γιατρός και συγγραφέας.
Δίπλα στο κυρίως κτίριο βρίσκεται το κουκουλόσπιτο, ενωμένο μαζί του με εσωτερική αυλή.
Θαυμάζοντας τα εκθέματα θα μάθετε πολλά για τις διάφορες φάσεις της σηροτροφίας στη διάρκεια της προβιομηχανικής περιόδου, και της μεταξουργίας, καθώς το Σουφλί υπήρξε σπουδαίο κέντρο παραγωγής μεταξιού στα τέλη του 19ου αιώνα και έως τα μέσα του 20ού.
Οπτικοακουστικά μέσα εμπλουτίζουν την εμπειρία. Στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων οργανώνονται εκθέσεις και διάφορες πολιτιστικές δράσεις, καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και ενήλικες, όπως η ύφανση σε παραδοσιακό αργαλειό και η βαφή μεταξωτών υφασμάτων.
Τηλ. 25540 23700
3
Σπάρτη
Μουσείο Ελιάς και Λαδιού
Στο καταπληκτικό αυτό μουσείο θα μάθετε πολλά για τον πολιτισμό και την ιστορία της ελιάς, καθώς και την τεχνολογία της ελαιοπαραγωγής στην Ελλάδα από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα.
Στόχος του μουσείου που δημιουργήθηκε από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (Π.Ι.Ο.Π.) είναι να φωτίσει τη σύνδεση της ελιάς με την ταυτότητα του τόπου μας, και με τον μεσογειακό χώρο. Η ελιά και το λάδι προβάλλονται από διαφορετικές οπτικές γωνιές -οικονομία, διατροφή, θρησκευτική λατρεία, τέχνη και τεχνολογία.
Τι παρουσιάζει το μουσείο μεταξύ άλλων:
-Σπάνια απολιθωμένα φύλλα ελιάς 50.000-60.000 ετών από τη Σαντορίνη.
-Ακριβή αντίγραφα πινακίδων Γραμμικής Β του 14ου αι. π.Χ. με τις πρώτες γραπτές μαρτυρίες για την ελιά και το λάδι.
-Τον τρόπο που η ελιά προσλαμβάνει συμβολική διάσταση στη μυθολογία, τη θρησκεία, τα ήθη και τα έθιμα των Ελλήνων.
-Τη θέση της ελιάς στην τέχνη.
Επίσης:
-Την εξέλιξη της τεχνολογίας παραγωγής του ελαιόλαδου από την αρχαιότητα έως την πρωτοβιομηχανική περίοδο. Θα θαυμάσετε ακριβή αντίγραφα από προϊστορικό, ελληνιστικό και βυζαντινό ελαιοτριβείο, ένα ελαιοτριβείο από τη Λευκάδα που τεκμηριώνει την επιβίωση της ζωοκίνησης κατά τον 20ο αι. κ.α.
Μια άλλη ενότητα είναι αφιερωμένη στην οικιακή και βιομηχανική σαπωνοποιία.
Όθωνος-Αμαλίας 129, Σπάρτη. Τηλ.: 27310 89315
4
Καλαμάτα
Συλλογή Ελληνικών ενδυμασιών Βικτωρία Γ. Καρέλια
«Οραματιζόμαστε νέες οπτικές μέσα από τις οποίες θα μπορεί κανείς να προσεγγίσει την ελληνική ενδυμασία για να φτάσει στον πυρήνα της, που είναι η ακάματη μετατροπή του εσωτερικού κόσμου του λαού μας σε φως. Μέσα σε ένα αφαιρετικό περιβάλλον, τα ενδύματα αποσχίζονται από το χρόνο και ανοίγονται στον καθαρό χώρο. Πραγματοποιείται, έτσι, μια μετάβαση από την κοινή ιστορική διάσταση σε μία διάσταση όπου έχουμε να κάνουμε με αξίες που θεωρούνται μόνο καθ’ αυτές, όπως είναι η ομορφιά».
Με αυτά τα λόγια η συλλέκτης Βικτωρία Γ. Καρέλια παρουσιάζει την σπάνια συλλογή Ελληνικών ενδυμασιών που δημιούργησε και είναι καρπός μιας άοκνης προσπάθειας 50 ετών.
Ιδρυτικό μέλος και για πολλά χρόνια πρόεδρος του Λυκείου των Ελληνίδων Καλαμάτας, η κα Καρέλια συγκέντρωσε τις φορεσιές αρχικά ως προσωπική συλλογή. Στη συνέχεια τις παραχώρησε στο Λ.Ε.Κ. Οι χώροι και τα εκθέματα αποτελούν αληθινό στολίδι -όχι μόνο για την πόλη, αλλά και για όλη την Πελοπόννησο.
Είναι από τις πληρέστερες συλλογές του είδους στην Ελλάδα και παρουσιάζονται με μοντέρνα και ευρηματική προσέγγιση, ακολουθώντας σύγχρονο μοντέλο ξενάγησης. Η ψηφιακή σήμανση των προθηκών ευνοεί τη διαδραστική επαφή των επισκεπτών με τα εκθέματα και αναπτύσσει την ερευνητική διάθεση των παιδιών.
Η κατάταξη των ενδυμασιών της έκθεσης ακολουθεί τον τυπολογικό διαχωρισμό της λαογράφου Αγγελικής Χατζημιχάλη. Όπως γράφει ο ιστότοπος, η συλλογή περιλαμβάνει πλήρη ενδυματολογικά σύνολα, γυναικεία και ανδρικά, από όλες τις περιοχές της Ελλάδας, χρυσοκέντητους επενδύτες, εξαιρετικά δείγματα της τέχνης των τερζήδων, καθώς και κοσμήματα.
>Στο ισόγειο παρουσιάζονται οι τοπικές ενδυμασίες με σεγκούνι, τον επενδύτη του αγροτικού και κτηνοτροφικού κόσμου της στεριανής Ελλάδας.
>Στον πρώτο όροφο οι ενδυμασίες των νομαδικών και ημινομαδικών πληθυσμών συναντούν τον ενδυματολογικό κόσμο των κοινοτήτων με εμπορικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες, με τοπικές ενδυμασίες με καβάδι και αντερί.
>Στον δεύτερο όροφο το φουστάνι-τσούκνα, σχηματική παραλλαγή της βυζαντινής δαλματικής, συναντάται με την αναγεννησιακή του εκδοχή: τα πολύπτυχα φουστάνια των παράλιων και νησιωτικών περιοχών που είχαν εμπορικές επαφές με τη Δύση.
Προσφέρεται προσωπική ξενάγηση.
Σταδίου 64, τηλ. 27210 86923, https://vgkareliascollection.com/
5
Δημητσάνα
Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης
Το μουσείο αυτό βρίσκεται πάνω από τον Λούσιο, στο φημισμένο χωριό της Αρκαδίας, μέσα σε ένα υπέροχο τοπίο με τρεχούμενα νερά. Προβάλλει το σπουδαίο ρόλο που έπαιξε το νερό στην παραδοσιακή κοινωνία.
Περιλαμβάνει αναστηλωμένες παραδοσιακές εγκαταστάσεις της πρωτοβιομηχανικής εποχής -όπως αλευρόμυλο, νεροτριβή και ρακοκάζανο, βυρσοδεψείο- που λειτουργούσαν διαρκώς από τον 16ο έως τον 20ο αιώνα.
Ξεχωρίζει ο μπαρουτόμυλος, χάρη στον οποίο η Δημητσάνα συνέβαλλε ουσιαστικά στην επανάσταση του 1821 προμηθεύοντας με μπαρούτι όλη την Ελλάδα.
Οι μικροί επισκέπτες μπορούν να μάθουν πώς αλέθονταν τα καλαμπόκια στις μυλόπετρες του αλευρόμυλου και να δουν τον μπαρουτόμυλο σε κίνηση.
Εχουν δημιουργηθεί οπτικοακουστικές παραγωγές, και οργανώνονται εκπαιδευτικά προγράμματα.
Και αυτό το μουσείο είναι δημιούργημα του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς.
Τηλ. 27950 31630
6
Πύργος Τήνου
Μουσείο Μαρμαροτεχνίας
Η Τήνος είναι η πατρίδα φημισμένων γλυπτών και επιδέξιων τεχνιτών του μαρμάρου. Η αφθονία υλικού καλής ποιότητας, μαζί με τη μοναδική έμπνευση που χαρίζουν τα σμιλεμένα από τον άνεμο βράχια και τα τοπία της, έκανε την τέχνη αυτή να ανθίσει για αιώνες.
Στον Πύργο, ένα από τα ωραιότερα χωριά του νησιού, το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (Π.Ι.Ο.Π.) δημιούργησε το εντυπωσιακό αυτό Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, που είναι αντάξιο της λαμπρής ιστορίας της Τήνου στον τομέα αυτό. Εστιάζει στην προβιομηχανική και πρωτοβιομηχανική περίοδο.
Στις αίθουσες του μουσείου θα δείτε την πλουσιότερη συλλογή σχεδίων παλαιών μαρμαρογλυπτών στην Ελλάδα και πολλά αυθεντικά αντικείμενα φτιαγμένα από μάρμαρο -όπως υπέρθυρα, κρήνες, οικόσημα, χρηστικά αντικείμενα κ.α. Επίσης, πήλινα προπλάσματα και γύψινα αντίγραφα, εργαλεία λατόμησης και μαρμαροτεχνίας, μηχανολογικό εξοπλισμό.
Στους υπαίθριους χώρους ξεχωρίζει η εντυπωσιακή μπίγα που χρησιμοποιούνταν για την ανύψωση των μαρμάρων, το βαγονέτο και το μπαζοβαγονέτο.
Οι εκπαιδευτικές ταινίες που προβάλλονται δημιουργήθηκαν με τη συμμετοχή παλαιών Τηνιακών μαστόρων.
Οργανώνονται επιδείξεις επεξεργασίας μαρμάρου (κατόπιν συνεννόησης), και εκπαιδευτικά προγράμματα για τα παιδιά.
Τηλ. 22830 31290
*Ευχαριστούμε το Πολιτιστικό Ιδρυμα Ομίλου Πειραιώς για το οπτικό υλικό που μας παραχώρησε.
