Στην Ελλάδα τα Έθιμα του Πάσχα κατέχουν ιδιαίτερη θέση στην καρδιά των κατοίκων του κάθε τόπου. Από το βόρειο μέχρι το νότιο άκρο της χώρας, ντόπιοι και επισκέπτες ακολουθούν τις παραδόσεις ευλαβικά κάθε χρόνο. Εκτός από τα γνωστά σε όλους μας, υπάρχουν και σπάνια έθιμα του Πάσχα στην Ελλάδα, που βρίσκουμε σε μια ή λίγες περιοχές και μας είναι άγνωστα. Αν έχετε προγραμματίσει να ταξιδέψετε σε κάποιο από αυτά τα μέρη, θα βιώσετε κάτι διαφορετικό απ’ ότι συνήθως. Αν και υπάρχουν αρκετά ασυνήθιστα έθιμα, συγκεντρώσαμε 5 εντυπωσιακά από άκρη σε άκρη της χώρας.
5 σπάνια έθιμα του Πάσχα στην Ελλάδα:
Αράχοβα- Το πανηγύρι του Αγίου Γεωργίου
Το παραδοσιακό Ρουμελιώτικο Πάσχα στη Βοιωτία, είναι ξακουστό στην Ελλάδα. Την Κυριακή του Πάσχα, τόσο στην Αράχοβα, όσο και στη Λιβαδειά, στήνεται γλέντι γύρω από τους «λάκκους» με τα αρνιά. Ωστόσο, το έθιμο που δεν συνηθίζεται πουθενά αλλού, είναι το Πανηγυράκι του Αϊ-Γιώργη, όπως το λένε οι κάτοικοι, ο τριήμερος εορτασμός του πολυούχου της Αράχωβας. Η έναρξη πραγματοποιείται με κανονιοβολισμούς και κωδωνοκρουσίες την κυριακή του Πάσχα. Το αποκορύφωμα είναι η απογευματινή περιφορά της Εικόνας του Αγίου Γεωργίου, την οποία συνοδεύουν περίπου 500 ντόπιοι και επισκέπτες ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές.
Τη Δευτέρα του Πάσχα, διεξάγεται ο αγώνας δρόμου των γερόντων, που ξεκινά από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και καταλήγει στο λόφο. Το πρωί της επομένης, όλοι συμμετέχουν στα κλέφτικα αγωνίσματα, άλμα απλούν, τριπλούν, λιθοβολία, πάλη, σήκωμα πέτρας, διελκυστίνδα κ.α.. Οι χορευτικοί σύλλογοι παίρνουν τη σκυτάλη, για να συνεχιστεί το γλέντι και όλοι τρώνε παρέα στο προαύλιο του ναού.
Πάτμος- Η τελετή του Νιπτήρος
Το νησί της Αποκάλυψης συγκεντρώνει χιλιάδες επισκέπτες κατά τη διάρκεια του Πάσχα και όχι μόνο. Η Πάτμος είναι γνωστή στους πιστούς και ως «Ιερουσαλήμ του Αιγαίου» ή Ιερό νησί. Εκεί αναβιώνεται ένα σπάνιο έθιμο που ονομάζεται τελετή του Νιπτήρος. Στην ουσία πρόκειται για μια αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου, με τον Ιησού Χριστό και τους μαθητές του. Λέγεται ότι η συγκεκριμένη τελετή αναβιώνει ανά τους αιώνες όχι μόνο στην Πάτμο, αλλά και στα Ιεροσόλυμα και τη Ρώμη. Μάλιστα, ανήκει στις αυθεντικές βυζαντινές αναπαραστάσεις από την ίδρυση της Μονής μέχρι σήμερα.
Τη Μεγάλη Πέμπτη στην Πάτμο, ο ηγούμενος της μονής του Αγίου Ιωάννη ενσαρκώνει τον Ιησού, ενώ οι μοναχοί είναι οι μαθητές του. Ο ηγούμενος πλένει τα πόδια των δώδεκα κληρικών, οι οποίοι κάθονται σε εξέδρα και στη συνέχεια αναπαριστά την προσευχή στη Γεσθημανή, στην ιστορική εικόνα του Δομίνικου «Ο ελκόμενος Χριστός».
Θάσος -Ο χορός της βροχής
Ένα από τα πιο σπάνια έθιμα του Πάσχα στην Ελλάδα, είναι ο χορός της βροχής στη Θάσο. Στα Καλύβια των Λιμεναριών την Τρίτη μετά το Πάσχα, οι ντόπιοι στήνουν χορό τραγουδώντας «Για βρεξ’ Απρίλη μ’». Το συγκεκριμένο έθιμο, έχει τις ρίζες του στους χορούς προς τον Θεό Διόνυσο. Στην ουσία αποτελεί μια επίκληση στον θεό για ανοιξιάτικη βροχή ώστε να έχουν καρπούς τα χωράφια του τόπου.
Οι παραδοσιακοί χοροί συμπληρώνονται με τοπικούς μεζέδες μαγειρεμένους σε τσουκάλια, κρασί από τη Θάσο και παραδοσιακά γλυκά.
Ζάκυνθος- η Γκλόρια
Ένα διαφορετικό Πάσχα στα Επτάνησα, βιώνουν όσοι επισκέπτονται τη Ζάκυνθο. Οι κάτοικοι ακολουθούν τις παραδόσεις και τις περνούν από γενιά σε γενιά. Καθ’όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, το πένθος είναι έντονο σε όλο το νησί. Τη Μεγάλη Παρασκευή, οι κάτοικοι κρεμούν τα «πεύκια» (λάβαρα) στα παράθυρά τους. Ακόμα και η ενδυμασία των Ζακυνθινών είναι πένθιμη, καθώς φορούν μαύρα ρούχα.
Την Γκλόρια, το έθιμο του νησιού, το βιώνουν ντόπιοι και επισκέπτες από τη μεγάλη Πέμπτη, που χηρεύουν οι καμπάνες. Παύουν να χτυπούν ακόμα και πένθιμα και ξεκινούν ξανά μετά την Γκλόρια, (την Ανάσταση). Το πρωί του Μ. Σαββάτου, ο ιερέας σηκώνει την Γκλόρια, την Πρώτη Ανάσταση και όλοι αρχίζουν να χτυπούν σκεύη και καθίσματα. Εκείνη τη στιγμή, κάτοικοι ρίχνουν από τα παράθυρα και τα μπαλκόνια των σπιτιών πήλινα σκεύη, που σπάνε μαζικά στο έδαφος, αναπαριστώντας το σεισμό που αναφέρεται μέσα στην Καινή Διαθήκη. Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, ψάλλεται το «Χριστός Ανέστη», με τις μοναδικές ζακυνθινές μελωδίες.
Ρόδος – Ο μεγάλος καλαφουνός
Σε ακόμα ένα νησί των Δωδεκανήσων, συναντάμε ένα χαρακτηριστικό, όχι τόσο γνωστό έθιμο. Σε πολλά χωριά στο νότιο μέρος του νησιού κυρίως, τη βράδυ της Ανάστασης, μόλις ηχήσουν οι καμπάνες οι καλαφουνοί παίρνουν φωτιά. Τις προηγούμενες μέρες, συνηθίζεται οι νεαροί άνδρες των χωριών να κόβουν ξύλα και να ξεκινούν την κατασκευή των καλαφουνών σε χωράφια δίπλα στην Εκκλησία. Μάλιστα, συναγωνίζονται και μεταξύ τους για την καλύτερη και ψηλότερη κατασκευή.
Μόλις ανάψουν μετά το «Χριστός Ανέστη», όλοι κάθονται γύρω από τις φωτιές, τσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά, πίνουν μπίρα και τρώνε καλτσούνια. Στο συγκεκριμένο έθιμο διαφέρει το χωριό Γεννάδι, όπου ο καλαφουνός ανάβει το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης.
