Είναι οι βιβλιοθήκες του κόσμου που προσφέρουν μια θέαση που αναμφίβολα ενέχει κάτι το μεγαλειώδες. Τοπόσημα που προκαλούν σιωπηλά τον θαυμασμό, ακόμα και εκείνων που δεν θα αυτοχαρακτηρίζονται σε καμία περίπτωση ως φανατικοί βιβλιόφιλοι.
Από την οβάλ βιβλιοθήκη Tianjin Binhai στην Κίνα, με τα πανύψηλα επαναλαμβανόμενα λευκά ράφια και το κεντρικό σφαιρικό αμφιθέατρο με το παρατσούκλι “The Eye”, έως την εμβληματική βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας και την βιβλιοθήκη Vasconcelos στο Μεξικό που μοιάζει με location βγαλμένο από ταινία του Christopher Nolan, ταξιδεύουμε στις εντυπωσιακότερες βιβλιοθήκες του Κόσμου.
H κεντρική βιβλιοθήκη του Άμστερνταμ
H κεντρική βιβλιοθήκη του Άμστερνταμ, η μεγαλύτερη στην Ολλανδία, εκτείνεται σε 28,000 τετραγωνικά μέτρα, άνοιξε το 2007 και είναι σχεδιασμένη από τον αρχιτέκτονα Jo Coenen.
Πρόκειται για ένα από τα πιο βιώσιμα και φιλικά προς το περιβάλλον κτίρια της πόλης του ‘Άμστερνταμ. Στην ουσία, διαθέτει ένα “έξυπνο” σύστημα που προσφέρει ενεργειακή αυτονομία αποθηκεύοντας ενέργεια για μακροπρόθεσμη χρήση.
Η βιβλιοθήκη φιλοξενεί εκθέσεις, παρουσιάσεις και πολλές άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ διαθέτει θέατρο, καφέ και εστιατόριο με υπέροχη θέα στην πόλη.
Η βιβλιοθήκη Binhai, Τιαντζίν, Κίνα
Μιλάμε ξεκάθαρα για μία από τις θεαματικότερες βιβλιοθήκες στον κόσμο με περισσότερα από 1,2 εκατομμύρια βιβλία. Το φουτουριστικό, πενταόροφο κτίριο σχεδιάστηκε από το ολλανδικό αρχιτεκτονικό γραφείο MVRDV, άνοιξε για πρώτη φορά το 2017 και πήρε, δικαίως, το παρατσούκλι “The Eye” εξαιτίας της διαρρύθμισής του εσωτερικού του περιβάλλοντος.
Το κτίριο αποτελείται από επαναλαμβανόμενες αναβαθμίδες από το δάπεδο μέχρι την οροφή γεμάτες με βιβλία και ράφια σε ομόκεντρα επίπεδα. Οι αναβαθμίδες αυτές, λειτουργούν ταυτόχρονα και ως οι διάδρομοι που θα συναντούσαμε σε μια συμβατική βιβλιοθήκη.
Στο κέντρο της διαθέτει επίσης ένα φωτεινό σφαιρικό αμφιθέατρο που εξυπηρετεί πολλαπλούς σκοπούς, μεταξύ των οποίων, τις εκδηλώσεις και το διάβασμα.
Η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, Αίγυπτος
Σε ανάμνηση της χαμένης Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, η Bibliotheca Alexandrina προσπαθεί να επαναφέρει λίγη από τη δόξα που χάθηκε στο χρόνο. Ουσιαστικά, με τον όρο Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας εννοούμε σήμερα την προσπάθεια αναβίωσης της αρχαίας βιβλιοθήκης, υπό την αιγίδα της UNESCO, της αιγυπτιακής και της ελληνικής κυβέρνησης.
Η βιβλιοθήκη άνοιξε το 2002 και διαθέτει χώρο για οκτώ εκατομμύρια βιβλία καθώς και ένα αναγνωστήριο που εκτείνεται σε πάνω από 70.000 τετραγωνικά μέτρα και έντεκα ορόφους.
Στους χώρους της υπάρχουν επίσης μουσεία, γκαλερί τέχνης, πλανητάριο, συνεδριακό κέντρο καθώς και ένα εργαστήριο αποκατάστασης της μακρόχρονης και σπουδαιότερης κληρονομιάς της βιβλιοθήκης, των χειρογράφων.
Η βιβλιοθήκη Morgan στη Νέα Υόρκη
Αυτό που ξεκίνησε ως προσωπική βιβλιοθήκη για τον πανίσχυρο τραπεζίτη αλλά και δεινό συλλέκτη Τζ. Π. Μόργκαν, αποτελεί σήμερα ένα δημοφιλές και πολύτιμο δημόσιο ίδρυμα στην καρδιά του Μανχάταν.
Και αν και αρχικά ήταν γνωστή απλώς ως η «βιβλιοθήκη του κ. Μόργκαν», μισό αιώνα μετά την ίδρυσή της η Βιβλιοθήκη και το Μουσείο Μόργκαν μετατράπηκαν σε ένα επιβλητικό σύμπλεγμα κτιρίων με διαφορετικά στυλ αρχιτεκτονικής, σε ένα πραγματικό Εθνικό Ιστορικό Τοπόσημο στην καρδιά της Νέας Υόρκης και τη λεωφόρο Μάντισον.
Σπάνια βιβλία, χειρόγραφα, σχέδια, εκτυπώσεις ακόμα και αρχαία αντικείμενα που καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος ενδιαφερόντων και περιόδων στην ιστορία της τέχνης καθώς και η κομβική προσθήκη μιας μοντερνιστικής πινελιάς από τον, γνωστό σε εμάς και από το ΚΠΙΣΝ, Ρέντσο Πιάνο, κάνουν την βιβλιοθήκη Morgan εξίσου εντυπωσιακή τόσο εσωτερικά με την συλλογή της, όσο και με το περίβλημά της.
Η βιβλιοθήκη DePetrus, στην ολλανδική πόλη Vught
Πολλές βιβλιοθήκες στον κόσμο επανακτούν την θέση τους στον κόσμο ενσωματώνοντας στοιχεία σύγχρονου design, ένα νέο, πιο φρέσκο και ελκυστικό στυλ αλλά και τεχνολογικές εξελίξεις.
Στην ολλανδική πόλη Vught, ένας ερειπωμένος ναός του 19ου αιώνα μεταμορφώθηκε από το αρχιτεκτονικό γραφείο Molenaar & Bol & vanDillen Architecten σε ένα πολυλειτουργικό κοινοτικό κέντρο που περιλαμβάνει μουσείο, καταστήματα, εστιατόριο καθώς και την περίφημη βιβλιοθήκη DePetrus.
Οι αρχιτέκτονες διατήρησαν την κάτοψη και τα παράθυρα με τα βιτρό, σχεδίασαν έναν νέο χώρο για μελέτη στον πάνω όροφο που έχει θέα στον ναό και τοποθέτησαν τα βιβλία πάνω σε ράφια με ράγες που μετακινούνται εύκολα ώστε ο χώρος να μπορεί να είναι πολυλειτουργικός και να χρησιμοποιείται συχνά για εκδηλώσεις.
Η βιβλιοθήκη Abbey στο St. Gallen της Ελβετίας
Η βιβλιοθήκη του Abbey Saint Gall, που ιδρύθηκε το 612, είναι η τρίτη παλαιότερη βιβλιοθήκη στον κόσμο. Είναι χαρακτηριστικό ότι με την είσοδο μας στην βιβλιοθήκη, μπορούμε να φανταστούμε ότι την εποχή εκείνη, οι μοναχοί, χρησιμοποιούσαν τη βιβλιοθήκη για να εργαστούν πάνω σε χειρόγραφα υπό το φως των κεριών.
Το 1883 μάλιστα, η βιβλιοθήκη, χαρακτηρίστηκε ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς και σήμερα στεγάζει περισσότερους από 160.000 τόμους.
Οι επισκέπτες μπορούν να περπατήσουν, να περιηγηθούν ελεύθερα στον χώρο και να θαυμάσουν την όμορφη, μεσαιωνική αρχιτεκτονική. Ωστόσο, θα πρέπει απαραιτήτως να φορούν ειδικά υποδήματα που παρέχονται από τη βιβλιοθήκη προκειμένου να μην υποστεί φθορά το αρχικό, διατηρημένο ξύλινο πάτωμα.
Η βιβλιοθήκη της πόλης της Στουτγκάρδης
Η Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης της Στουτγκάρδης άνοιξε το 2011, στεγάζεται σε ένα υπερσύγχρονο κτίριο σχεδιασμένο από τους Yi Architects και στο εσωτερικό του ενώνονται στην ουσία, ορισμένες βιβλιοθήκες που παλαιότερα βρίσκονταν σε διαφορετικά σημεία της πόλης.
Η βιβλιοθήκη έχει σχήμα κύβου και διαθέτει ένα φωτεινό εσωτερικό λόγω του μεγάλου και εντυπωσιακού αίθριου που κρέμεται πάνω από τους πέντε ορόφους γεμάτους με βιβλία.
Είναι χωρισμένη σε αρκετά διαφορετικά τμήματα μεταξύ των οποίων εκείνα της μουσικής, των τεχνών και των παιδικών βιβλίων. Ο λευκός χρωματικός τόνος και ο έντονος φωτισμός δίνουν στα βιβλία τον πρωταγωνιστικό ρόλο δημιουργώντας ταυτόχρονα έναν χώρο οικείο με μια αίσθηση “ορίζοντα”.
Η βιβλιοθήκη Vasconcelos στην Πόλη του Μεξικού
Βρίσκεται στη γειτονιά Buenavista στο κέντρο της πόλης του Μεξικού και βγάζει βγαλμένη από spot location κάποιας ταινίας του Christopher Nolan.
Η Biblioteca Vasconcelos ιδρύθηκε τον Μάιο του 2006 και πήρε το όνομά της από τον φιλόσοφο και πρώην πρόεδρο της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Μεξικού, José Vasconcelos.
Τα κύρια υλικά της είναι ο χάλυβας και το σκυρόδεμα, μοιάζει με τα έγκατα των αρχείων κάποιου τεράστιου οργανισμού ενώ ενδιάμεσα στα λαβυρινθώδη ράφια του ξεπροβάλουν έργα τέχνης. Από την οροφή της βιβλιοθήκης για παράδειγμα κρέμεται το γιγάντιο γλυπτό «Matrix Móvil» του καλλιτέχνη Gabriel Orozco που έχει γίνει πλέον χαρακτηριστικό και αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητας της βιβλιοθήκης.
Η βιβλιοθήκη Byeolmadang στη Σεούλ
Αν και βρίσκεται μέσα σε ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της Ασίας, το Starfield COEX στο Gangnam-gu, στη Σεούλ, η βιβλιοθήκη Byeolmadang μοιάζει με ναό του πολιτισμού, είναι τεράστια και προκαλεί δέος.
Η διώροφη βιβλιοθήκη 2.500 τ.μ. φιλοξενεί πάνω από 50 χιλιάδες βιβλία και διεθνή περιοδικά. Είναι δημιουργημένη από φυσική βελανιδιά και σχεδιασμένη από το διάσημο Gensler Studio,ευρύχωρη, με πανύψηλους τοίχους γεμάτους με βιβλία και μια εντυπωσιακή γυάλινη εγκατάσταση.
Ο χώρος χρησιμοποιείται επίσης για μεγάλες εκδηλώσεις, παρουσιάσεις βιβλίων ακόμη και για συναυλίες.
Deichman Bjorvika στο Όσλο
Η βιβλιοθήκη Deichman Bjorvika άνοιξε τον Ιούνιο του 2020 και ήδη αποτελεί τη νέα και αγαπημένη δημόσια βιβλιοθήκη του Όσλο.
Διαθέτει έξι ορόφους που περιλαμβάνουν από συλλογές λογοτεχνίας μέχρι χώρους ανάγνωσης και μελέτης, ακόμη, και κινηματογραφικές αίθουσες. Η βιβλιοθήκη Deichman Bjorvika φιλοξενεί επίσης, πάνω από 450.000 τύπους μέσων, έντυπων καθώς και ψηφιακών εκδόσεων.
Κάθε όροφος της βιβλιοθήκης έχει διαφορετική ατμόσφαιρα. Στον πρώτο όροφο, για παράδειγμα, μπορεί κανείς να ξεκουραστεί πίνοντας ζεστά ροφήματα στο cafe και διαβάζοντας κάποιο βιβλίο ή να γευματίσει στο εστιατόριο.
Ο δεύτερος όροφος φιλοξενεί την παιδική λογοτεχνία και ο τρίτος όροφος είναι αφιερωμένος στη μουσική, τις ταινίες και τα κόμικς.
Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ), Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Αθήνα
Με ιστορία περίπου δύο αιώνων, περισσότερα από 1 εκατομμύριο βιβλία, περιοδικά και σπάνια χειρόγραφα από τον 9ο ως τον 20ο αιώνα, η Εθνική Δημόσια Βιβλιοθήκη της Ελλάδος στις νέες της εγκαταστάσεις στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος συνδέει γενιές. Την κληρονομιά και τη διανόηση του παρελθόντος, του παρόντος αλλά και του μέλλοντος, στα άδεια ράφια που τις αναμένουν στοργικά.
Στον χώρο υποδοχής της Βιβλιοθήκης και μέσω της γυάλινης πρόσοψης ξεχωρίζει ο εμβληματικός Πύργος Βιβλίων που εκτείνεται σε όλο το ύψος του κτιρίου και διαμορφώνει, στην ουσία, και την ταυτότητα της βιβλιοθήκης πριν ακόμα δρασκελίσουμε το κατώφλι της.
Βιβλιοθήκη, χώρος μελέτης, έρευνας και εκπαίδευσης και δύο δημόσια αναγνωστήρια εκτείνονται σε τέσσερα επίπεδα και γύρω από έναν κεντρικό άκαμπτο κορμό που συμβάλλει στη στατική δομή του κτιρίου. Έναν κύβος, συμπαγής, ντυμένος με βιβλία που αρθρώνεται σε δυο επίπεδα. Η οροφή του κτηρίου καλύπτεται από φυτεμένο δώμα αποτελώντας τμήμα του Πάρκου Σταύρος Νιάρχος ενώ πάνω από την υποδοχή κρέμεται το κινούμενο γλυπτό “Myth” του Susumu Shingu που αναγράφει: «Επιστήμη, Ιστορία, Λογοτεχνία και Τέχνη συναντιούνται πέρα και πάνω από τον χώρο και τον χρόνο».
Klementinum, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Πράγας
Στην καρδιά της Παλιάς Πόλης της Πράγας βρίσκεται η Εθνική Βιβλιοθήκη Klementinum, η οποία χρονολογείται από τον 11ο αιώνα. Είναι η μεγαλύτερη βιβλιοθήκη στην Τσεχική Δημοκρατία και φιλοξενεί περίπου έξι εκατομμύρια βιβλία.
Το όνομα της βιβλιοθήκης προέρχεται από το οικοτροφείο που άνοιξαν οι μοναχοί του Τάγματος των Ιησουιτών το 1556. Αλλά η βιβλιοθήκη ιδρύθηκε το 1837 και είναι ιδιαίτερα γνωστή για το γεγονός ότι στεγάζει το Μνημείο του Μότσαρτ στο μουσικό τμήμα της βιβλιοθήκης.
Φιλοξενεί επίσης τακτικά ατμοσφαιρικές συναυλίες κλασικής μουσικής που διοργανώνει η συμφωνική ορχήστρα.
