Χρώματα και αρώματα από θύμησες και χρόνια που είχαν γεύση αμύγδαλου, άχνης και μαστίχας. Το ταξίδι στην παράδοση εμπνέει νέους σχεδιαστές να δημιουργήσουν ευφάνταστες και διαφορετικές μεταξύ τους γιορτινές προτάσεις.
Απο τα φωτακια που λάμπουν σαν γιορτινές γιρλάντες πάνω από τα καραβάκια και το άσπρισμα των βοτσαλωτών αυλών στο Αιγαίο ή τον συνδυασμό της λύρας με την μπουγάτσα στην Κρήτη έως το ευλαβικό μοίρασμα των κομματιών του μοσχομυριστού χριστόψωμου με ροδόνερο στον Έβρο αλλά και το τσάι με γεύση μελομακάρονο, δίπλα από το τζάκι, σε ένα σπίτι στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης, η παράδοση υφαίνεται στο σήμερα με τρόπο ιδιαίτερο, σε κάθε περιοχή της Ελλάδας. Μας ταξιδεύει οικογενειακά, σε έναν τόπο γιορτινό φωτίζοντας παράλληλα ποικίλες σύγχρονες δημιουργίες.
Γιορτινά καραβάκια, Πάρος
Κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων τα σπίτια στα νησιά του Αιγαίου στολίζονταν με καραβάκια που γέμιζαν με γλυκά, περιμένοντας τους ναυτικούς που εκείνες τις ημέρες επέστρεφαν στον τόπο τους για να γιορτάσουν μαζί με τις οικογένειές τους.
Έμπνευση: Το έθιμο αναβιώνει στις κάραβες της Χριστιάνας Οικονόμου (All We See Is The Sea) που φτιάχνονται στο πλαίσιο της δράσης «Καράβια που δεν φοβήθηκαν».
Χριστόψωμο, Ρόδος
Στον Αρχάγγελο και στη Σάλακο της Ρόδου, το «Χριστόψωμο» είναι το πρόσφορο που πάνε στην εκκλησία τα Χριστούγεννα. Το γιορτινό τραπέζι στρώνεται από το βράδυ της Παραμονής και στο κέντρο του τοποθετείται το Χριστόψωμο.
Το ζύμωμά του γίνεται με ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, ροδόνερο, μέλι, σουσάμι, κανέλα και γαρίφαλα. Η επιφάνειά του στολίζεται με σχήματα, όπως λουλούδια, πουλάκια κ.ά. που έχουν δημιουργηθεί με το μαχαίρι, ενώ επιστέγασμα της ιεροτελεστίας είναι το καρύδι που τοποθετείται στο κέντρο. Κόβεται ανήμερα τα Χριστούγεννα και μοιράζεται σε ολόκληρη την οικογένεια με πολλές ευχές.
Έμπνευση: Μια σύγχρονη εκδοχή του Χριστόψωμου βρίσκουμε στο Kora Bakery (Παναγιώτου Αναγνωστοπούλου 44, Αθήνα).
Επίσης από τα πουλιά που βλέπουμε στον στολισμό των παραδοσιακών γλυκισμάτων εμπνέεται το γούρι της χρονιάς η σχεδιάστρια Χριστίνα Σούμπλη.]
Το φλουρί σε πίτα αλμυρή, Ξάνθη
Η βασιλόπιτα με το κρυμμένο φλουρί την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς είναι μια παράδοση που συνεχίζεται ανόθευτη έως τις μέρες μας. Στη Βόρεια Ελλάδα ωστόσο -και ιδιαίτερα στην Ξάνθη- οι νοικοκυρές ετοιμάζουν μια ιδιαίτερα εύγευστη πίτα με πράσο, κιμά, κύμινο και παραδοσιακό φύλλο, η οποία ψήνεται σε παραδοσιακό ταψί που ονομάζεται σίνι. Μέσα στην πρασόπιτα βάζουν το φλουρί για να το βρει ο τυχερός της χρονιάς.
Έμπνευση: Η παράδοση θέλει το τυχερό φλουρί να περνά από γενιά σε γενιά. Η σχεδιάστρια Ειρήνη Αραμπατζίδου του brand Laskarina εμπνέεται από αυτή τη συνήθεια, κατασκευάζοντας πρωτότυπα
κοσμήματα με πρωταγωνιστές τα φλουριά.
«Τραπέζι της αδελφότητας», Τήνος
Το έθιμο αναβιώνει στο παραδοσιακό χωριό του Τριποτάμου, στις 25 Δεκεμβρίου,ανήμερα Χριστούγεννα. Κάθε χρόνο μια οικογένεια αναλαμβάνει κάποιες από τις υποχρεώσεις που βαρύνουν τη λειτουργία του ενοριακού ναού του χωριού.
Σε όλη τη διάρκεια του έτους ο αρχηγός της οικογένειας ονομάζεται «κάβος». Υποχρέωσή του είναι να διατηρεί αναμμένο, όλο το χρόνο, το καντήλι, την εκκλησία καθαρή και να αναλαμβάνει τα έξοδα της λειτουργίας των Χριστουγέννων, της προμήθειας των κεριών, καθώς και μιας μεγάλης λαμπάδας από γνήσιο κερί μέλισσας.
– Έμπνευση: H σύγχρονη όψη της τέχνης του κεντήματος αποτυπώνεται στο νέο ημερολόγιο για το 2024 από την δημιουργό Μαλβίνα Κοκοράκη που βρίσκεται πίσω από το “Malv Pineapple”.-
Το μεσημέρι των Χριστουγέννων ο «κάβος» παραθέτει γεύμα στο σπίτι του μόνο για τους άντρες του χωριού, ενώ οι προσκεκλημένοι φέρνουν μαζί τους, μέσα σε μία πετσέτα τα δικά τους μαχαιροπίρουνα. Το γεύμα χαρακτηρίζεται από τη γενναιοδωρία του «κάβου», ο οποίος προσφέρει στους συνδαιτυμόνες σούπα μοσχαρίσια, κοκκινιστό και βραστό κρέας, ντολμάδες κ.ά.
Έμπνευση: Με αφορμή παλιές χρήσεις –ακόμα και στολίδια– από μελισσοκέρι η εταιρεία Melicera φτιάχνει πρωτότυπα και οικολογικά κεριά αλλά και διάφορες χριστουγεννιάτικες δημιουργίες.
Οι παραδοσιακές φουφούδες, Καβάλα
Με παραδοσιακές φουφούδες και την επίσκεψη του Καππαδόκη Άη Βασίλη γιορτάζονται τα Χριστούγεννα στην Καβάλα. Οι πεζόδρομοι στο κέντρο της ζωντανεύουν από τον κόσμο, οι έμποροι στήνουν υπαίθριες ψησταριές, τις λεγόμενες φουφούδες και προσφέρουν σε όλους τους περαστικούς ψητά κρεατικά και ντόπιο κόκκινο κρασί.
Έμπνευση: Βγείτε στα κεράσματα της γειτονιάς με τη δική σας γιορτινή κούπα, σχεδιασμένη από την Έλενα Βότση.
Χριστούγεννα με κρητική λύρα και… μπουγάτσα
Στην Κρήτη αναβιώνουν έθιμα που οι ρίζες τους φθάνουν μέχρι την αρχαία εποχή. Ένα από αυτά είναι τα γλυκίσματα (μελομακάρονα, μπουγάτσα, δίπλες κ.ά.) που τα παιδιά γεύονται όταν λένε τα κάλαντα, γυρίζοντας από σπίτι σε σπίτι συνοδεία κρητικής λύρας.
Έμπνευση: Η μυρωδιά των μελομακάρονων μέσα σε μια ζεστή κούπα με τσάι είναι η σύγχρονη έκφραση των Χριστουγέννων, η οποία έρχεται μέσα από τα προϊόντα της εταιρείας Rhoeco.
