«Θα ξεκινούσαμε από το φαράγγι του Ενιπέα και θα ανηφορίζαμε προς την καρδιά του βουνού μέσα από πλούσια και δροσερά δάση, που το φθινόπωρο ντύνονται με εντυπωσιακές πορτοκαλί αποχρώσεις. Θα αφήναμε πίσω μας τα πρώτα καταφύγια και θα φτάναμε στο οροπέδιο των Μουσών, ένα συναρπαστικό μέρος, όπου η μυθολογία και η ομορφιά της φύσης πλάθουν ονειρικά σενάρια».
Η Βανέσα Αρχοντίδου, εξερευνώντας τα βουνά από το 2004, τα γνωρίζει καλά και μας βάζει κατευθείαν στο κλίμα της ορειβατικής ανάβασης. Ο Όλυμπος για την ίδια, όπως ομολογεί, αποτελεί συμβολικό βουνό, ένα δικό της τόπο. «Δεν γεννήθηκα στην περιοχή. Είναι όμως το μέρος που “γεννήθηκα” ως ορειβάτισσα. Ο Όλυμπος ήταν το πρώτο ψηλό βουνό που με έκανε να αισθανθώ περηφάνια, όταν κατάφερα να φτάσω στην κορυφή του. Ήταν, επίσης, και το βουνό που αποτελούσε την αφετηρία πριν από τις αναβάσεις μου στις ψηλότερες κορυφές του κόσμου. Όλες τις προπονήσεις μου για τα ψηλά βουνά των “7 Summits” τις έκανα εκεί. Συνολικά, έχω ξεπεράσει τις 100 αναβάσεις στον Όλυμπο -όχι μόνο στην κουρφή, αλλά και στα μονοπάτια του- τα τελευταία 20 χρόνια».
Από τον Όλυμπο στο Έβερεστ
Από εκείνη την πρώτη ανάβαση στο βουνό των δώδεκα Θεών της αρχαιότητας έχουν μεσολαβήσει πολλές ορειβατικές διαδρομές και διακρίσεις. Η Βανέσα Αρχοντίδου έχει συμμετάσχει σε αποστολές σε ολόκληρο τον κόσμο, αφού με στόχο την επίτευξη του διεθνούς project «7 Summits» ταξίδεψε στις 7 ηπείρους, καταφέρνοντας να κατακτήσει τις υψηλότερες κορυφές τους. Την άνοιξη του 2019 έφτασε, επιτυχώς, με την πρώτη ελληνική γυναικεία ομάδα στην κορυφή του κόσμου, το όρος Έβερεστ.
Ωστόσο, το σημείο εκκίνησης για κάθε της στόχο παραμένει ο Όλυμπος, στον οποίο επιστρέφει συχνά. «Όταν γυρνάω μετά από καιρό εκεί, θέλω να βάλω στους ώμους μου το σακίδιο και να ακολουθήσω το αγαπημένο μου μονοπάτι για την κορυφή». Αναρωτιέμαι, που θα μας πήγαινε για πρώτη φορά. «Ακόμα και αν δεν περπατούσαμε προς την κορυφή (Μύτικας 2.917 μ.), μια βόλτα στους πρόποδες του βουνού, ανάμεσα στους καταρράκτες, τις πηγές και το φαράγγι του Ενιπέα είναι απαραίτητη. Αν έπρεπε, βέβαια, να επιλέξουμε ένα σημείο, αυτό θα ήταν το οροπέδιο των Μουσών. Πρόκειται για το πιο εντυπωσιακό σκηνικό στην περιοχή του Ολύμπου. Φανταστείτε ένα ορεινό plateau, στο οποίο δεσπόζει ο Θρόνος του Δία (2.909 μ.)».
Όταν οι αισθήσεις ζωντανεύουν στο βουνό των Θεών
Η περιπλάνηση στο βουνό καθαρίζει τον νου και ξυπνάει τις αισθήσεις. Ο Όλυμπος, λόγω της γεωγραφικής του θέσης, έχει δημιουργήσει ένα ξεχωριστό τοπικό κλίμα- με ομίχλη, θύελλες, ισχυρούς ανέμους, χιονοκαταιγίδες, αλλά και φανταστικές λιακάδες- που τροφοδοτεί δάση από πεύκα, έλατα, δρύες, οξιές αλλά και ίταμους και ρόμπολα, σπάνια φυτά, αρπακτικά πουλιά και ζώα του δάσους.
Η Βανέσα θυμάται έντονα από τις διαδρομές της: «Τον ήχο από τα κουδούνια που έχουν στο λαιμό τους τα μουλάρια, όταν ανεβάζουν τις προμήθειες στα καταφύγια του βουνού. Τις γεύσεις από τα φαγητά στα καταφύγια… Ό,τι και να επιλέξεις είναι πεντανόστιμο, γιατί η ανάβαση και η προσπάθεια τούς έχει δώσει extra νοστιμάδα. Τη θέα από την κορυφή που γεμίζει τη ματιά και την ψυχή. Αυτά είναι τα πράγματα που δεν μπορώ να ξεχάσω, μαζί με τους ανθρώπους των καταφυγίων».
Μου αφηγείται ότι είναι, σχεδόν, μόνιμοι κάτοικοι του Ολύμπου. «Είναι οι άνθρωποι που υποδέχονται τους ορειβάτες και τους περιπατητές με χαμόγελο και περίσσια φιλοξενία. Εκείνοι που σε θυμούνται και τους θυμάσαι με νοσταλγία και διάθεση για κουβεντούλα με τσίπουρο».
Ορμώμενη από αυτές τις εικόνες, τη ρωτάω, που θα γευτούμε το καλύτερο φαγητό και τα παραδοσιακά πιάτα της περιοχής. Αποκρίνεται χωρίς δεύτερη σκέψη. «Στα Πριόνια στα 1.100 μ., τη μοναδική ταβέρνα που βρίσκεται στην είσοδο του βουνού, αλλά και στο Λιτόχωρο αν κάποιος ψάχνει για περισσότερες επιλογές. Τα εξαιρετικά κρέατα του Ολύμπου, τα λουκάνικα, μπουγιουρντί και η φασολάδα πρέπει οπωσδήποτε να βρίσκονται στο τραπέζι. Και αν φτάσετε ψηλά στο βουνό, στα καταφύγια, μην παραλείψετε να φάτε τραχανά με ή χωρίς τυρί».
Τα Πριόνια | Τηλ. 6932-484-866
Η ανάγκη προστασίας του βουνού από τον μαζικό τουρισμό
Με τέτοιο φυσικό πλούτο, φανταστικά χωριά, ορειβατικές διαδρομές, πεζοπορικά μονοπάτια, και την κορυφή της Ελλάδας, ο Όλυμπος αποτελεί στόχο αμέτρητων ορειβατών από κάθε άκρη της γης. Πόσο έχει επηρεάσει αυτό έναν εθνικό δρυμό και παγκόσμιο μνημείο πολιτισμού. Κουβεντιάζοντας με την Βανέσα Αρχοντίδου, καταλαβαίνω ότι το ιερό ελληνικό βουνό δεν είναι, πια, ένα μοναχικό μέρος. «Πλέον ο Όλυμπος είναι γεμάτος ζωή και έχει περισσότερη “φασαρία”, καθώς περιπατητές από όλο τον κόσμο επιδιώκουν να φτάσουν στην κορυφή του. Μεγάλος αριθμός πεζοπόρων, αλλά και τουριστών, φτάνουν στα χαμηλότερα καταφύγια, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες. Μου αρέσει ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι εκτιμούν και θέλουν να επισκεφτούν το βουνό της καρδιάς μου. Από την άλλη, δεν μου αρέσει που δεν υπάρχει η ίδια ησυχία που με ξεκούραζε».
Δεν παραλείπει να σχολιάσει ότι με τη ραγδαία αύξηση της τουριστικής κίνησης, οι υποδομές θα πρέπει να βελτιωθούν για να παρέχουν ποιότητα στις υπηρεσίες. «Γνώμονας θα πρέπει να είναι, φυσικά, η αειφορία. Παράλληλα επιβάλλεται να αρχίσουν να μπαίνουν και να εφαρμόζονται κανόνες όσον αφορά τα όρια επισκεψιμότητας ανά ημέρα στον Εθνικό Δρυμό. Τέλος, η αυστηρή επιτήρηση είναι απαραίτητη, ώστε να μην επιβαρύνεται το περιβάλλον από τους τουρίστες, τους πεζοπόρους και τους ορειβάτες, είτε σε επίπεδο απορριμμάτων, είτε σε επίπεδο παρέμβασης στη χλωρίδα και την πανίδα».
Από το γραφείο στις κορυφές
Σε επαγγελματικό επίπεδο, το Μάρκετινγκ και η Επικοινωνία αποτελούν, τα τελευταία 20 χρόνια, τον πυρήνα της επαγγελματικής της πορείας, καθώς επί σειρά ετών εργάστηκε ως υψηλόβαθμο στέλεχος σε πολυεθνικές εταιρείες και πλέον δραστηριοποιείται στον συγκεκριμένο τομέα ως Σύμβουλος. Ωστόσο, η προσωπική της εξέλιξη επηρεάστηκε από την αγάπη της για τη φύση, το διαλογισμό, την ορειβασία και τα μακρινά ταξίδια. Το 2004 έγινε μέλος του Αθηναϊκού Ορειβατικού Συλλόγου (Α.Ο.Σ), τελειώνοντας τη Σχολή Αναρρίχησης και Χειμερινού Βουνού.
Ακούγοντας την ιστορία της κας Αρχοντίδου, συνειδητοποίησα, για ακόμη μια φορά, τη δύναμη που ασκεί πάνω μας η φύση και, ιδιαίτερα, η μαγεία των αγέρωχων βουνών. «Το βουνό με έχει επηρεάσει τόσο πολύ, που από άνθρωπος της πόλης και του γραφείου, έγινα άνθρωπος της φύσης και των βουνών. Πλέον έχω αλλάξει επαγγελματική τροχιά και αναλαμβάνω περιστασιακά αναβάσεις ως mountain leader. Ακόμα και στην ενασχόληση μου ως σύμβουλος επικοινωνίας, έχω δώσει έμφαση στα project και τις καμπάνιες περιβαλλοντικής βιωσιμότητας».
Αναγνωρίζω τα σημεία της διαδρομής της ως έμπνευση για την καθημερινότητα των ανθρώπων στις μεγαλουπόλεις και ως μικρά βήματα για την κατάκτηση κάθε «προσωπικής κορυφής». «Μου αρέσει ο συμβολισμός της κορυφής, ότι βρίσκομαι στο ψηλότερο σημείο της Ελλάδας. Και κυριολεκτικά, όμως, ανεβαίνω στην κορυφή για να καθαρίσει το μυαλό μου, να εμπνευστώ και να ηρεμήσω. Έχω παρατηρήσει ότι για να ξεκουράσω το μυαλό μου, πρέπει να κουράσω το σώμα μου και να βρίσκομαι μέσα στη φύση».
Ολοκληρώνοντας την νοερή ανάβαση στο ιερό βουνό μέσα από τις λέξεις της κας Αρχοντίδου, θέλω να μάθω τί κρατάμε ως «σουβενίρ» από τις νεφελοσκέπαστες κορυφές του. «Μπορώ να σκεφτώ πολλά γευστικά σουβενίρ, δηλαδή παραδοσιακά προϊόντα (χειροποίητες χυλοπίτες, τραχανά, αγνό μέλι, κρασί ή τσίπουρο). Όμως, το καλύτερο “δώρο” είναι η εμπειρία, και ειδικά η εμπειρία μιας παρεΐστικης ανάβασης στο βουνό των Θεών».
Λίγα λόγια για τη Βανέσα Αρχοντίδου
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι επικοινωνιολόγος, μητέρα δύο αγοριών και μια γυναίκα που κυριολεκτικά «πήρε τα βουνά» και ως αλπινίστρια (ορειβάτης υψηλών υψομέτρων) έφτασε την άνοιξη του 2019 – με την πρώτη ελληνική γυναικεία ομάδα – στην κορυφή του κόσμου, το Έβερεστ. Παράλληλα, είναι Πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα και με αυτή την ιδιότητα, τον Ιανουάριο του 2022, ολοκλήρωσε με επιτυχία στην Ανταρκτική, την αποστολή Women For Climate: The Antarctica Expedition με στόχο την ευαισθητοποίηση για την κλιματική αλλαγή.
Στα βουνά της Ελλάδας και του κόσμου εδραιώθηκε ο σεβασμός για τη φύση και η ανησυχία της για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Έτσι, τον Ιούλιο του 2020, ίδρυσε τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό «AWomanCanBe.org» που έχει ως αντικείμενο τον σχεδιασμό, την οργάνωση και την υλοποίηση δράσεων ευαισθητοποίησης και προγραμμάτων με σκοπό την ενδυνάμωση των γυναικών σε όλους τους τομείς, αλλά κυρίως με στόχο την ενίσχυση του ρόλου τους στην πράσινη οικονομία, στην αειφόρο ανάπτυξη και στην περιβαλλοντική εκπαίδευση.
