Κνωσός, Κρήτη
Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Νοτιοανατολικά του Ηρακλείου, ανάμεσα σε ελαιώνες, αμπελώνες και κυπαρίσσια, η έδρα του μυθικού βασιλιά Μίνωα μαρτυρά το μεγαλειώδες παρελθόν της Κρήτης στις απαρχές της ανθρώπινης ιστορίας (2000-1350 π.Χ.). Το άλλοτε διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο του αρχαιότερου πολιτισμού της Ευρώπης έχει συνδεθεί με εμβληματικούς μύθους, όπως ο Λαβύρινθος και ο Μινώταυρος, ο Δαίδαλος και ο Ίκαρος, που απηχούν τη λαμπρή παρουσία του και το ρόλο του στον αρχαίο κόσμο.
Highlights: Το εντυπωσιακό μινωικό ανάκτορο –έκτασης 22.000 τ.μ.– αποτελεί κυρίαρχο εύρημα της αρχαίας πόλης. Χτίστηκε αρχικά το 1900 π.Χ., αλλά μετά από καταστροφές που υπέστη, πιθανότατα από σεισμό, οικοδομήθηκε εκ νέου το 1700 π.Χ. (νέα ανακτορική περίοδος 1700-1450) και πλαισιωνόταν από 1.300 δωμάτια, αποχετευτικά συστήματα, πολυτελή πενταώροφα σπίτια και μεγαλοπρεπείς τοιχογραφίες. Κτίσματα εξέχουσας σημασίας είναι επίσης η Νότια Οικία, η Οικία του ιερού Βήματος, το Μικρό Ανάκτορο, ο Ξενώνας, η Βασιλική Έπαυλη και ο Τάφος-Ιερό. Στη Βίλα του Διονύσου από τη ρωμαϊκή Κνωσό θα θαυμάσετε τα περίτεχνα ψηφιδωτά δάπεδα (2ος αι. μ.Χ.). Τα ευρήματα από τις ανασκαφές (αγγεία, ειδώλια κ.λπ.) εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.
Πώς θα πάτε: Αεροπορικώς από την Αθήνα στο Ηράκλειο με απευθείας πτήση (περίπου 50 λεπτά) και έπειτα οδικώς με αυτοκίνητο ή λεωφορείο (περίπου 15 λεπτά). Το εισιτήριο για τον αρχαιολογικό χώρο της Κνωσού κοστίζει από 8 ευρώ.
Σκάρα Μπρε, Μέινλαντ, Σκοτία
Γιατί αξίζει να το επισκεφθείτε: Ένας από τους πιο εντυπωσιακούς προϊστορικούς κόσμους κρύβεται πολύ μακριά, στο Αρχιπέλαγος των Ορκάδων στη Σκοτία. Εκεί, στο απομονωμένο νησί Μέινλαντ, το μεγαλύτερο του συμπλέγματος, βρίσκεται το Σκάρα Μπρε, ένα νεολιθικό χωριό που κατοικήθηκε γύρω στο 3000 π.Χ. Καλοδιατηρημένο και μυστηριώδες, είναι ένα υπαίθριο κειμήλιο που ταξιδεύει βαθιά στις χιλιετίες. Ανακαλύφθηκε τυχαία το 1850, όταν τα κύματα που σήκωσε μια μεγάλη καταιγίδα διάβρωσαν την ακτή αποκαλύπτοντας σπίτια τόσο καλά διατηρημένα που είχαν ακόμα και πέτρινα έπιπλα μέσα.
Highlights: Οι καλυμμένες με τύρφη κατοικίες είναι χτισμένες βαθιά στο έδαφος για προστασία από τις ακραίες καιρικές συνθήκες των Ορκάδων Νήσων. Έχουν ένα κεντρικό δωμάτιο με μια εστία στη μέση, ενώ τις διατρέχει ένας δρόμος. Στην είσοδο του χώρου, στο κέντρο επισκεπτών, μια διαδραστική έκθεση παρέχει πλούσιες πληροφορίες, ενώ περιλαμβάνει και εξαιρετικά ευρήματα, όπως κοσμήματα και εργαλεία.
Πώς θα πάτε: Το Σκάρα Μπρε είναι απομονωμένο και το ταξίδι απαιτεί προγραμματισμό. Μπορείτε να πετάξετε στο Ινβερνές και από εκεί να πάρετε το λεωφορείο για το Θούρσο (διάρκεια 3,5 ώρες) και στη συνέχεια το φέρι για το Μέινλαντ (διάρκεια μιάμιση ώρα). Είσοδος στο Σκάρα Μπρε, περί τα 13 ευρώ (με ηλεκτρονική κράτηση).
Δελφοί, Φωκίδα
Γιατί αξίζει να τους επισκεφθείτε: Κάποτε οι Δελφοί θεωρούνταν «ο ομφαλός της γης», δηλαδή το κέντρο του κόσμου, και σήμερα αποτελούν Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Ο ιερός χώρος που απλώνεται στους πρόποδες του Παρνασσού ανάμεσα σε δύο τεράστιους και επιβλητικούς βράχους, τις Φαιδριάδες, προκαλεί δέος από το φυσικό κάλλος του τοπίου, αλλά και τη σπουδαία ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Εκεί βρισκόταν το περίφημο μαντείο της αρχαίας Ελλάδας με την ξακουστή Πυθία, ιέρεια του μαντείου και εκλεκτή του Απόλλωνα, που λειτουργούσε σαν διάμεσος μεταξύ του θεού και των πιστών, δίνοντας τους αμφίσημους χρησμούς της που καθόριζαν την έκβαση σημαντικών γεγονότων. Τα αρχαιότερα ευρήματα στην περιοχή χρονολογούνται στη νεολιθική εποχή (4000 π.Χ.). Οι Δελφοί αποτελούσαν για πολλά χρόνια πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο, ορόσημο και οικουμενικό σύμβολο του αρχαίου ελληνισμού.
Highlights: Ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών περιλαμβάνει δύο τεμένη (χτισμένα προς τα τέλη του 7ου αι. π.Χ.), ένα αφιερωμένο στον Απόλλωνα και ένα στην Αθηνά, αναθηματικά ιερά και άλλες εγκαταστάσεις, κυρίως αθλητικές. Δείτε ακόμα το Αρχαίο Γυμνάσιο, το Θησαυρό των Αθηναίων, την Ιερά Οδό και την Κασταλία Πηγή. Επιβάλλεται να επισκεφθείτε το αρχαίο στάδιο και το θέατρο, όπου διεξάγονται αγωνίσματα, και πραγματοποιούνταν θρησκευτικές εορτές. Μην αμελήσετε, τέλος, μια περιήγηση στο Αρχαιολογικό Μουσείο, με την εξέχουσα συλλογή γλυπτών, αγαλμάτων κ.ά.
Πώς θα πάτε: Από την Αθήνα οδικώς (περίπου 2 ώρες). Εισιτήρια από 6 ευρώ.
Αρχαία Ολυμπία, Ηλεία
Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Το σπουδαιότερο αθλητικό και θρησκευτικό κέντρο της αρχαίας Ελλάδας –και μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO– απλώνεται στην ειδυλλιακή κοιλάδα του ποταμού Αλφειού και στον καταπράσινο λόφο Κρονίου. Η Αρχαία Ολυμπία ήταν αφιερωμένη στον Δία και θεωρείται γενέτειρα των Ολυμπιακών Αγώνων. Δεν υφίσταται κανένας αρχαιολογικός χώρος, παγκοσμίως, που να διατηρεί τόσο ζωντανή σύνδεση με τη σύγχρονη εποχή όσο η Ολυμπία. Σημείο λατρείας και ανάδειξης του ελληνικού πολιτισμού και του μεγαλείου της αρχαίας Ελλάδας από τα βάθη των μύθων της αρχαιότητας μέχρι σήμερα.
Highlights: Το αρχαίο στάδιο, χώρος τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων, αποτελεί το σημαντικότερο αξιοθέατο. Έλαβε την τωρινή του μορφή στις αρχές του 5ου αι. π.Χ., με τη δημιουργία του θαυμαστού ναού του Δία, του μεγαλύτερου στην Πελοπόννησο. Η Άλτις, το ιερό άλσος στο κεντρικό τμήμα, περιλαμβάνει τον πυρήνα του ιερού και εξέχοντες θησαυρούς. Θαυμάστε τον ναό της Ήρας –όπου πραγματοποιείται η τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας–, το Βουλευτήριο, το Πρυτανείο, το Γυμνάσιο, το Εργαστήριο του Φειδία, τη Στοά της Ηχούς, το Βάθρο της Νίκης του Παιωνίου, το Νυμφαίο. Στο Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας θα θαυμάσετε τον ασύλληπτης ομορφιάς και αρμονίας Ερμή του Πραξιτέλη, τη σημαντική έκθεση των γλυπτών, την αρματοδρομία Πέλοπα και Οινόμαου και τη Φτερωτή Νίκη του Παιωνίου. Περνώντας από τα ερείπια του εργαστήριου του γλυπτή Φειδία, μπορείτε να φανταστείτε πώς δημιουργήθηκε εκεί το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία (ύψους 13,5 μέτρων), ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Το Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαίας Ολυμπίας στην Πελοπόννησο ζωντανεύει κάθε χρόνο τον τόπο με πολιτιστικές εκδηλώσεις, μουσική και θέατρο.
Πώς θα πάτε: Οδικώς από την Αθήνα (περίπου 3,5 ώρες). Η είσοδος στον αρχαιολογικό χώρο κοστίζει από 6 ευρώ και 12 ευρώ και με επίσκεψη στο μουσείο.
Πομπηία, Ιταλία
Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Απεικονίζει τον τραγικό επίλογο μιας πόλης που θάφτηκε στη στάχτη στις 24 Αυγούστου 79 μ.Χ. –ή τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου, σύμφωνα με καινούριες έρευνες–, μετά την έκρηξη του Βεζούβιου. Η ηφαιστειακή ύλη δημιούργησε μια γύψινη ασπίδα που, όταν έσπασε, αποκάλυψε συγκλονιστικά ευρήματα. Η Πομπηία μετρούσε περίπου 12.000 κατοίκους, τουλάχιστον 2.000 από τους οποίους βρέθηκαν μέσα στη στερεοποιημένη τέφρα. Σήμερα οι ανασκαφές συνεχίζονται με νέες ανακαλύψεις, όπως το Δωμάτιο των Σκλάβων.
Highlights: Πρόσφατα ευρήματα είναι το θερμοπωλείο, ένα ρωμαϊκό φαστφουντάδικο. Η Οικία των Βέτι, που άνοιξε ξανά το 2023, αποκαλείται Καπέλα Σιξτίνα της Πομπηίας χάρη στις εξαιρετικές τοιχογραφίες της μυθολογικού και ερωτικού περιεχομένου. Το Σπίτι των Εραστών –πιθανότατα πορνείο– φέρει περίτεχνη και σχεδόν ανέπαφη διακόσμηση στο δεύτερο όροφο. Η Έπαυλη του Φαύνου αποκαλύπτει τον πολυτελή βίο στην πόλη, ενώ η Βίλα των Μυστηρίων περιλαμβάνει μη αποκρυπτογραφημένες τοιχογραφίες. Στην πόλη Τόρε Ανουντσιάτα, στην ευρύτερη περιοχή της Πομπηίας, ξεχωρίζει η κατοικία της δεύτερης συζύγου του Νέρωνα (βίλα Ποππαία), που διέθετε μέχρι και spa.
Πώς θα πάτε: Η Αθήνα συνδέεται με κατευθείαν πτήσεις για τη Νάπολη. Από εκεί το τρένο οδηγεί στην Πομπηία (διάρκεια διαδρομής περίπου 40 λεπτά). Είσοδος, από 18 ευρώ. Τip: Το εισιτήριο των τριών ημερών (26 ευρώ) εξασφαλίζει πρόσβαση σε όλο το αρχαιολογικό πάρκο.
Αρχαιολογικός χώρος Ακρωτηρίου, Σαντορίνη
Γιατί αξίζει να τον επισκεφθείτε: Τα ερείπια του Ακρωτηρίου συνθέτουν ένα γοητευτικό ταξίδι βαθιά στο χρόνο, που ακτινοβολεί ακόμα και μέσα από τις στάχτες. Οικοδομήματα και αντικείμενα θάφτηκαν κάτω από τη λάβα, αφήνοντας το αποτύπωμα μιας πόλης που άκμαζε μέχρι το τελευταίο τέταρτο του 17ου π.Χ. αιώνα, οπότε και εγκαταλείφθηκε εξαιτίας της έκρηξης του ηφαιστείου. Το Ακρωτήρι ή αλλιώς «η Πομπηία της Ελλάδας» ήταν ένα σπουδαίο αστικό κέντρο 200 στρεμμάτων και σημαντικό λιμάνι της ανατολικής Μεσογείου κατά τη Μέση και Ύστερη εποχή του Χαλκού (20ός-17ος π.Χ). Η πόλη ξεχώριζε για την κοινωνική της οργάνωση, τους δημόσιους δρόμους, το αποχετευτικό σύστημα και τα πολυώροφα, πολυτελώς διακοσμημένα κτίσματα. Τα 5.000 αγγεία, εργαλεία, ειδώλια, τελετουργικά αντικείμενα και έπιπλα που βρέθηκαν στις ανασκαφές υποδηλώνουν την ανάπτυξη της κοινωνίας της Θήρας και του οικισμού, που πλέον, θεωρείται μνημείο της ευρωπαϊκής προϊστορίας.
Highlights: Το Ακρωτήρι συγκαταλέγεται στους άρτια διαμορφωμένους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας, που υπόσχεται μια ευχάριστη περιήγηση. Αυτό οφείλεται στη βιοκλιματική οροφή που διατηρεί μια φυσιολογική και δροσερή θερμοκρασία, διαχέει το φυσικό φως στο χώρο και διαφυλάσσει τα ευρήματα από τις καιρικές συνθήκες. Επιπλέον, πάνω από τα κτίρια, έχουν δημιουργηθεί διάδρομοι που δίνουν τη δυνατότητα στους επισκέπτες να θαυμάσουν ολιστικά τους δημόσιους χώρους και την πολεοδομία της πόλης σε όλο της το μεγαλείο.
Πώς θα πάτε: Αεροπορικώς από την Αθήνα με απευθείας πτήση (διάρκειας 53 λεπτών). Η είσοδος στον αρχαιολογικό χώρο κοστίζει 6 ευρώ και στο μουσείο 8 ευρώ.
Δήλος, Κυκλάδες
Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Απέναντι από τη Μύκονο η Δήλος είναι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και σπουδαίος αρχαιολογικός χώρος για την Ελλάδα και τον κόσμο. Το νησί που σύμφωνα με τη μυθολογία κατέφυγε η κυνηγημένη από την Ήρα Λητώ για να γεννήσει τα δίδυμα παιδιά του Δία, Απόλλωνα και Άρτεμη, συγκεντρώνει θησαυρούς που τα μάρμαρά τους αστράφτουν λουσμένα από το φως του Αιγαίου. Σε μια έκταση μόλις 3,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων φιλοξενούνται κάποιοι από τους σημαντικότερους ναούς των μυκηναϊκών, κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, προσδίδοντας μοναδική ενέργεια και ιερή υπόσταση στο νησί που συνθέτει το πιο γοητευτικό ψηφιδωτό του αρχαίου αιγαιοπελαγίτικου κόσμου.
Highlights: Σταθείτε στο Ιερό των Δηλίων και θαυμάστε γύρω σας τον οίκο των Ναξίων, το Αρτεμίσιο, το Πύθιο, την Εξέδρα του Διονύσου, το αρχαίο θέατρο, τις κατοικίες των Δηλίων, το ναό της Ίσιδος (ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα), το Άνδηρο των Λεόντων και την ιερή Φοινικιά. Επισκεφθείτε την εντυπωσιακή συλλογή αρχαίας ελληνικής γλυπτικής στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δήλου και παρατηρήστε την απλότητα της ομορφιάς του κούρου από το Ιερό του Απόλλωνα, του αγάλματος του Διοσκουρίδη και της Κλεοπάτρας και του μαρμάρινου συμπλέγματος του Βορέα που αρπάζει την Ωρείθυια. Η θέα από τον Κύθνο –το μεγαλύτερο λόφο του νησιού, με ύψος 133 μ.– συναρπάζει καθώς το βλέμμα χάνεται στο απέραντο μπλε του Αιγαίου.
Πώς θα πάτε: Με απευθείας πτήση από την Αθήνα στη Μύκονο (διάρκεια, περίπου 45 λεπτά) και από εκεί με καθημερινά δρομολόγια από το λιμάνι της Μυκόνου. Η είσοδος κοστίζει 8 ευρώ.
Nιουγκρέιντζ, Ιρλανδία
Γιατί να πάω: Η φουτουριστική του όψη κάνει το προϊστορικό ταφικό μνημείο Νιουγκρέιντζ (Νewgrange) καθηλωτικό. Μαζί με το Ντάουθ και το Νόουθ συνθέτουν τον αρχαιολογικό χώρο του Brú na Bóinne. Το μυστηριώδες σύμπλεγμα χρονολογείται στο 3200 π.Χ., είναι Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και βρίσκεται στην Κομητεία Μίθ, περίπου 45 λεπτά από το Δουβλίνο. Όμως το Νιουγκρέιντζ, συγκεκριμένα, γίνεται ακόμα πιο συναρπαστικό στο χειμερινό ηλιοστάσιο (μεταξύ 18-23 Δεκεμβρίου), όταν το φως διαχέεται μυστηριακά από την οροφή. Τότε επιτρέπεται η είσοδος μόνο σε πενήντα άτομα με κλήρο!
Highlights: Ξεκινήστε την περιήγηση από το Κέντρο Επισκεπτών όπου υπάρχει πιστή αναπαράσταση αίθουσας του Νιουγκρέιντζ, στο οποίο θα πάτε για να θαυμάσετε την κυκλική του δομή με τους 97 ογκόλιθους, ενώ στο Νόουθ ξεχωρίζουν τα διακοσμημένα κράσπεδα στην είσοδο.
Πώς πηγαίνω: Την καλοκαιρινή περίοδο η Αθήνα συνδέεται απευθείας με το Δουβλίνο (διάρκεια: περίπου 4 ώρες). Η είσοδος στον χώρο γίνεται από το Κέντρο Επισκεπτών και καλό είναι να πάτε νωρίς, γιατί δεν γίνονται προκρατήσεις. Είσοδος περί τα 18 ευρώ (οικογενειακό εισιτήριο για 4 άτομα 48 ευρώ).
Αρχαία Επίδαυρος, Πελοπόννησος
Γιατί αξίζει να την επισκεφθείτε: Ένας τόπος γαλήνιος, φορτισμένος με την ενέργεια αιώνων ιστορίας ξεκουράζεται στην αγκαλιά της αργολικής γης, ανάμεσα στα όρη Αραχναίο, Κορυφαίο και Τίθιο. Το Αρχαίο Θέατρο (340-330 π.Χ.) αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO και σημείο συνάντησης φιλότεχνων και ταξιδιωτών από όλο τον κόσμο. Με φυσικό κάλλος, συγκλονιστική ακουστική και απλότητα στην αρχιτεκτονική, ο χώρος αντανακλά τη λαμπρότητα του ελληνικού πολιτισμού στα βάθη των αιώνων. Στο Αρχαίο Θέατρο παρακολουθούσαν παραστάσεις οι ασθενείς του Ασκληπιείου, του σπουδαιότερου θεραπευτικού κέντρου της εποχής, το οποίο φρόντιζε ολιστικά για την εναρμόνιση πνεύματος, ψυχής και σώματος. Από τη δεκαετία του 1950 μέχρι και σήμερα, το Φεστιβάλ Επιδαύρου φιλοξενεί κάθε καλοκαίρι παραστάσεις αρχαίου θεάτρου και διεθνή αριστουργήματα, ενώνοντας τα μυστήρια ενός αρχέγονου τόπου με τη σύγχρονη εποχή.
Highlights: Εκτός από το θέατρο, στον αρχαιολογικό χώρο θα δείτε, επίσης, το στάδιο του 5ου αιώνα π.Χ. στο οποίο γίνονταν αθλητικοί αγώνες προς τιμή του Ασκληπιού, τη Θόλο –ένα τέλειο κυκλικό οικοδόμημα– και την αναστηλωμένη Στοά του Αβάτου, όπου ολοκληρωνόταν η θεραπεία των ασθενών μέσω του ύπνου. Περιηγηθείτε, τέλος, το Αρχαιολογικό Μουσείο Επιδαύρου, για να θαυμάσετε σημαντικά ευρήματα από το Ασκληπιείο και το Θέατρο, όπως αγάλματα και τμήματα των ναών του Ασκληπιού και της Άρτεμης.
Πώς θα πάτε: Οδικώς από την Αθήνα (διάρκεια περίπου 2 ώρες) ή με πλοίο το καλοκαίρι από το λιμάνι του Πειραιά. Η είσοδος για το Ασκληπιείο Επιδαύρου και το Αρχαιολογικό Μουσείο κοστίζει 6 ευρώ.
Παλάτι Μεγάλου Μαγίστρου των Ιπποτών, Ρόδος, Δωδεκάνησα
Γιατί αξίζει να πάτε: Γοητευτικό, ρομαντικό και αγέρωχο, το Παλάτι του Μεγάλου Μαγίστρου των Ιπποτών ή Καστέλο δεσπόζει στο ψηλότερο σημείο της μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου, εκεί όπου παλιότερα βρισκόταν η βυζαντινή ακρόπολη. Στο τέλος της οδού των Ιπποτών –ενός από τους πιο όμορφους λιθόστρωτους μεσαιωνικούς δρόμους της Ευρώπης– ξετυλίγεται ένα μεγαλοπρεπές σκηνικό. Το Παλάτι χτίστηκε το 14ο αι. από τους Ιωαννίτες ιππότες της Ιερουσαλήμ, αναστηλώθηκε από τους Ιταλούς μεταξύ 1937-1940 και σήμερα θεωρείται το πιο αξιοσημείωτο μνημείο της Ιπποτοκρατίας (1309-1522 μ.Χ.) και ένα από τα πιο καλοδιατηρημένα παλάτια του κόσμου. Η αίγλη του συμπληρώνει τη μοναδικότητα της μεσαιωνικής πόλης της Ρόδου, η οποία συγκαταλέγεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Highlights: Θαυμάστε τους επιβλητικούς πύργους και τη συγκλονιστική είσοδο, τα ελληνιστικά και ρωμαϊκά αγάλματα στην εσωτερική αυλή, τα περίτεχνα ψηφιδωτά δάπεδα, τους εντυπωσιακούς κίονες και τα κιονόκρανα, τις συναρπαστικές αντίκες και τα μεσαιωνικά έπιπλα, τους πίνακες, τους μεγαλοπρεπείς καθρέφτες και τους κηροστάτες, που θα σας ταξιδέψουν σε μυστηριακές εποχές του παρελθόντος. Στο ισόγειο του κάστρου φιλοξενούνται δύο εκθέσεις με θέμα την αρχαία και τη μεσαιωνική Ρόδο, με εκπληκτικά κεραμικά, γλυπτά και τοιχογραφίες.
Πώς θα πάτε: Με απευθείας πτήση από την Αθήνα (διάρκειας μιας ώρας). Η είσοδος κοστίζει 4 ευρώ.
