Η διαδρομή
Η αφετηρία της 45 χλμ. διαδρομής σας είναι η Αράχωβα, από την οποία οδηγείτε προς τους Δελφούς, θαυμάζοντας τους ελαιώνες της κοιλάδας του Πλειστού. Σε 10 χλμ. φτάνετε στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών. Περνάτε δίπλα από τα πολλά πούλμαν και αυτοκίνητα των επισκεπτών που είναι συνήθως παρκαρισμένα στο δρόμο και 2 χλμ. μετά μπαίνετε στον οικισμό των Δελφών.
Αφήνοντας τους Δελφούς κατηφορίζετε στις κλειστές στροφές απολαμβάνοντας τα μεγαλειώδη τοπία του ελαιώνα του αρχαίου Κρισαίου πεδίου. Πριν φτάσετε στον οικισμό του Χρισσού θα δείτε τον ασφαλτόδρομο που οδηγεί στην μονή Προφήτη Ηλία Παρνασσίδος, στην οποία αξίζει να πάτε ακολουθώντας μια ωραία διαδρομή 3 χλμ. με θέα στον κόλπο της Ιτέας.
Επιστρέφετε στον κεντρικό δρόμο. Μετά από 5 χλμ. θα βρείτε τη διασταύρωση προς Ιτέα όπου φτάνετε μετά από άλλα 5 χλμ.
Ο κεντρικός δρόμος από την Ιτέα προς το Γαλαξίδι είναι στο μεγαλύτερο μέρος του παράκτιος. Παρόλο που είναι στενός και έχει πολλές στροφές, χαρίζει ωραίες εικόνες στον όρμο της Ιτέας και στις βραχονησίδες Αγιος Αθανάσιος και Αγιος Κωνσταντίνος.
Στα 17 χλμ. από την Ιτέα φτάνετε στο Γαλαξίδι.
Οικισμοί και αξιοθέατα
1.
Η Αράχωβα
Aν έρθεις βράδυ Σαββάτου στην Αράχωβα, θα νιώσεις όλο τον οικισμό να δονείται από μια ενέργεια που μοιάζει άχρονη -κι όμως μετράει λίγα χρόνια ζωής: Από τότε που η Αράχοβα έγινε της μόδας ως αφετηρία για σκι στα χιονοδρομικά κέντρα του Παρνασσού και η φήμη της απογειώθηκε χάρη στα μεγάλης κυκλοφορίας life style περιοδικά της εποχής, προσελκύοντας εδώ πολλούς επώνυμους. Ο φημισμένος προορισμός της ορεινής Ελλάδας, μάλιστα, κάποτε έφθασε να λέγεται «Μύκονος του χειμώνα».
Παρότι οι επώνυμοι έχουν λιγοστέψει πλέον, αναζητώντας άλλους προορισμούς, στον στενό κεντρικό δρόμο πλήθος κόσμου πηγαινοέρχεται στη διάρκεια των τριημέρων, των γιορτών και των σαββατοκύριακων αναζητώντας μαγαζιά για καφέ.
Αργότερα θα καθίσουν για φαγητό σε παραδοσιακές ταβέρνες, που έχουν ιστορία πολλών χρόνων, και σε all day εστιατόρια που συναγωνίζονται σε design. Τη νύχτα, θα επιλέξουν σε ποια μπαρ και κλαμπ θα διασκεδάσουν μέχρι πρωίας.
Εσείς μπορείτε να αφήσετε το βλέμμα σας να αναζητήσει τον λεγόμενο Βράχο της Ωρας και να απλωθεί στο εντυπωσιακο τοπίο του Παρνασσού που εκτείνεται ως τον ποταμό Πλείστο. Να ψάξετε και για την άλλη Αράχωβα -που παλιά λεγόταν Ράχωβα. Φημιζόταν για τα χειροποίητα υφαντά που έφτιαχναν στους αργαλειούς οι γυναίκες, και το τριήμερο Πανηγυράκι του Αη Γιώργη, που ακόμη διοργανώνεται στη γιορτή του αγίου στις 23 Απριλίου, υπενθυμίζοντας τη νικηφόρα μάχη του Καραϊσκάκη κατά των Τούρκων, το 1826.
Την εκκλησία θα τη βρείτε ψηλά στον οικισμό, και από εκεί θα χαρείτε θέα έως τον κόλπο της Ιτέας. Στο προαύλιο υπάρχει προτομή του Καραϊσκάκη και δυο κανόνια από τον πόλεμο του 1940.
Εμβληματικό κτίριο της Αράχωβας είναι το νεοκλασικό του πρώην δημοτικού σχολείου, κατασκευασμένο με δωρεά του Ανδρέα Συγγρού μεταξύ 1909-1911. Ανακαινισμένο, στεγάζει το Λαογραφικό Μουσείο.
Μαγαζιά στον κεντρικό δρόμο πουλάνε την περίφημη φορμαέλα και άλλα τοπικά προϊόντα, καθώς και υφαντά.
+
Από την Αράχωβα μπορείτε να κάνετε μια βόλτα στο μεγάλο οροπέδιο του Λιβαδιού (7 χλμ.), όπου θα βρείτε εταιρείες που διοργανώνουν υπαίθριες δραστηριότητες και θα απολαύσετε καλό φαγητό στις μεγάλες οικογενειακές ταβέρνες. Πινακίδα θα σας δείξει τον δρόνο προς το σπήλαιο που λέγεται Κωρύκειο Αντρο, ή του Πανός. Ηταν σημαντικό κέντρο λατρείας στον Ελλαδικό κόσμο και εκεί τιμούνταν ο θεός Πάνας και οι Νύμφες Κωρύκειες, κόρες του ποταμού Πλειστού. Η σπηλιά συνδέεται μέσω του αρχαίου μονοπατιού και του διεθνούς Eυρωπαϊκού μονοπατιού Ε4 με τους Δελφούς.
2.
Το Δελφικό τοπίο
Δημιούργημα της φύσης και των ανθρώπων, είναι αντικείμενο θαυμασμού εκατομμυρίων επισκεπτών από όλο τον πλανήτη και εντάσσεται από το 1972 στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO.
Από τον Απρίλιο του 1991, που υπογράφηκε η νομοθεσία περί προστασίας του Δελφικού τοπίου, χωρίζεται σε ζώνες προστασίας Α και Β. Με επίκεντρο τον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών εκτείνεται σε 520.000 στρέμματα.
Όπως περιγράφηκε από την UNESCO: «…Η μοναδική ποιότητα του Δελφικού τοπίου γεννάται από την οικεία αρμονία ανάμεσα στα ερείπια του ιερού και το ανέπαφο περιβάλλον. Πρέπει να έχει αφήσει κανείς το βλέμμα του να περιπλανηθεί από την γκρίζα θάλασσα των ελαιοδένδρων, στην κοιλάδα του Πλείστου και κάτω, στη σπινθηρίζουσα θάλασσα του Κόλπου της Ιτέας, για να συνειδητοποιήσει ότι το λειτούργημα των Δελφών ήταν να ενώσουν στεριανούς και νησιώτες σε κοινές ιερουργίες/γιορτές…».
3.
Ο αρχαιολογικός χώρος των Δελφών
Τι να πρωτοπεί κανείς για το ιερό που αναπτύχθηκε στις νότιες πλαγιές του Παρνασσού, ανάμεσα στους θεόρατους βράχους των Φαιδριάδων; Ο μύθος, τον οποίο όλοι γνωρίζουμε, λέει ότι εδώ συναντήθηκαν οι δύο αετοί που έστειλε ο Δίας από τα άκρα της γης ψάχνοντας να βρει το κέντρο -τον «ομφαλό» του κόσμου.
Το ιερό των Δελφών αποτέλεσε για αιώνες πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο, σύμβολο ενότητας του αρχαίου ελληνισμού. Οι χρησμοί του θεωρούνταν οι πιο έγκυροι.
Τα σπουδαιότερα μνημεία: Το ιερό του Απόλλωνα και της Αθηνάς, η Κασταλία Κρήνη, ο Θησαυρός των Αθηναίων και των Σιφνίων, η Στοά των Αθηναίων, το αρχαίο Θέατρο και το Στάδιο, το Γυµνάσιο, η «Θόλος» της Αθηνάς Προναίας, η λέσχη των Κνιδίων.
Το ιερό του Απόλλωνα που σώζεται έως σήμερα, με την μερικώς αναστηλωμένη κιονοστοιχία, χρονολογείται κατά τον 4ο αιώνα π.Χ. Προστατευόταν από περίβολο και είχε είσοδο στη νοτιοανατολική του γωνία. Από εκεί οι επισκέπτες-προσκυνητές ακολουθούσαν την ιερά οδό που οδηγούσε στο ναό με το περίφημο άδυτο, όπου έδινε τους χρησμούς της η Πυθία. Η θέση αυτή πιθανώς είχε επιλεγεί λόγω του «χάσματος γης» επάνω από το οποίο κτίστηκε ο ναός.
Η έρευνα στον αρχαιολογικό χώρο των Δελφών άρχισε γύρω στο 1860 από Γερμανούς. Το 1891 οι Γάλλοι πήραν από την ελληνική κυβέρνηση έγκριση για διεξαγωγή συστηματικών ερευνών και τότε άρχισε η λεγόμενη Μεγάλη Ανασκαφή, αφού απομακρύνθηκε το χωριό Καστρί και οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν στους σημερινούς Δελφούς.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών είναι ένα από τα σπουδαιότερα στη χώρα μας και το δημοφιλέστερο αξιοθέατό του είναι ο Ηνίοχος, που δεσπόζει τοποθετημένος σε ειδική αίθουσα.
Οι συλλογές περιλαµβάνουν αρχιτεκτονικά γλυπτά, αγάλµατα, επιγραφές, αφιερώµατα των προσκυνητών. Μεταξύ άλλων θα δείτε τη Σφίγγα των Ναξίων, τους Κούρους του Άργους, τον θησαυρό των Σιφνίων κ.α.
(Στοιχεία έχουμε αντλήσει και από το web site του ΥΠ.ΠΟ).
4.
Οι Δελφοί
Ο σημερινός, κυρίως τουριστικός, οικισμός δεν έχει παραδοσιακή αρχιτεκτονική, ωστόσο προσφέρει πανοραμική θέα στο Δελφικό τοπίο που φθάνει μέχρι τον κόλπο της Ιτέας. Λειτουργούν τουριστικά μαγαζιά, all day καφέ-εστιατόρια, ταβέρνες και ξενοδοχεία.
Τα αξιοθέατά του είναι:
>Το μουσείο Δελφικών Γιορτών, με πολύ ενδιαφέροντα εκθέματα. Στεγάζεται στο οίκημα όπου διέμεναν ο Άγγελος Σικελιανός και η Εύα Πάλμερ Σικελιανού κατά τη διάρκεια της διοργάνωσης των περίφημων Δελφικών γιορτών του 1927 και του 1930.
>Το pavilion του Πικιώνη (τουριστικό περίπτερο Αγίου Λουκά), που είχε δημιουργηθεί από τον ΕΟΤ μεταξύ 1954-1958, σε σχέδια του Πέτρου και του Δημήτρη Πικιώνη. Εγκαινιάστηκε ανακαινισμένο από την εταιρεία Polygreen το 2022 και λειτουργεί ως Παγκόσμιο Κέντρο για την Κυκλική Οικονομία και τον Πολιτισμό, με την ονομασία «π» (από την γνωστή μαθηματική σταθερά).
>Το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών. «Χώρος έμπνευσης και αναστοχασμού», είναι καταξιωμένο διεθνώς. Ιδρύθηκε υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης και του Υπουργείου Πολιτισμού το 1977. Αποτέλεσε την υλοποίηση της ιδέας και των πρωτοβουλιών του Κωνσταντίνου Καραμανλή, που ήθελα να χαρίσει ένα Ευρωπαϊκό και παγκόσμιο κέντρο στους Δελφούς.
Σκοπός του είναι να προβάλλει τα πολιτιστικά χαρακτηριστικά των χωρών της Ευρώπης και διοργανώνει πολύ ενδιαφέροντα συνέδρια, εκθέσεις, σεμινάρια, παραστάσεις.
Μεταξύ άλλων, υπάρχει υπαίθριο πάρκο γλυπτικής με έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών (Τάκις, Βαρώτσος, Τσόκλης, Ζογγολόπουλος, Saiz, Noda κ.α.) και το θέατρο Φρύνιχος, κατασκευασμένο στο ύφος των αρχαίων, με επένδυση από πέτρα.
+
Στις 8 Φεβρουαρίου 2024, διοργανώνεται από το Οικονομικό Φόρουμ Δελφών, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών, η ημερίδα Τουρισμός και Ανάπτυξη στη Στερεά Ελλάδα.
Αφορά την πρόκληση της διαμόρφωσης ενός σύγχρονου, βιώσιμου μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης για την περιοχή, το οποίο θα τιμά και θα αναδεικνύει τη μακρά ιστορία, τον φυσικό πλούτο και την παράδοσή της. Θα ανταποκρίνεται, επίσης, στις ιδιαίτερα απαιτητικές προδιαγραφές που θέτει ο ταξιδιώτης του 21ου αιώνα, για να επιλέξει τον προορισμό του.
Δείτε την ατζέντα.
5.
Το Χρισσό
Ο παραδοσιακός οικισμός θεωρείται πως αποτελεί την ιστορική συνέχεια της αρχαίας Κρίσας και βρίσκεται πάνω από τον παραδοσιακό ελαιώνα της Αμφισσας. Επίκεντρό του είναι η πλατεία με τον αιωνόβιο πλάτανο και τις ταβέρνες. Λειτουργεί Εθνολογικό και Λαογραφικό Μουσείο, στεγασμένο σε κτίριο του τέλους του 19ου αι.
6.
Η Ιτέα
Κτισμένη πάνω στον Κορινθιακό, είναι καλοκαιρινό θέρετρο ιδανικό για οικογένειες και διαθέτει πολλές τουριστικές υποδομές -ξενοδοχεία, ταβέρνες, καφέ-μπαρ κ.α. Αξίζει να κάνετε βόλτα στο μεγάλο παραλιακό μέτωπο και να δείτε μερικά από τα νεοκλασικά που έχουν απομεινει στον οικισμό, γύρω από την πλατεία Ηρώων και τη λεωφόρο ‘Αστιγγος.
7.
Το Γαλαξίδι
Η μικρή, αλλά φημισμένη, πολιτεία κτίστηκε επάνω σε δύο λόφους, και διαθέτει δύο φυσικά λιμάνια. Υπήρξε σπουδαία ναυτική δύναμη με δικό της στόλο και καρνάγια που άκμασε στις αρχές του 19ου αιώνα, με αποκορύφωμα τη δεκαετία του 1860.
Το Γαλαξίδι θα σας κερδίσει με τη γαλήνη και την ηρεμία που αποπνέει. Θα απολαύσετε πολύ καλό φαγητό και διαμονή σε μικρά και ωραία ξενοδοχεία. Θα κάνετε βόλτες στην παραλία (Ακτή Οιάνθης), στον γειτονικό Χηρόλακα και στην Πέρα Πάντα από όπου θα τραβήξετε φωτογραφίες του όμορφου οικισμού από απέναντι.
Θα δείτε το Ναυτικό και Αρχαιολογικό μουσείο και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου (1848), πολιούχου του Γαλαξιδίου, με τον τρούλο που διακρίνεται από παντού.
Άλλος ένας αξιοπρόσεκτος ναός είναι της Αγίας Παρασκευής, που ξεχωρίζει χάρη στο ηλιακό ρολόι και το ηλιακό ημερολόγιό της.
