Κτισμένες στους λόφους τους η Ερμούπολη και η Άνω Σύρα είχαν τη δική τους ιστορική διαδρομή. Οι λεγόμενοι Φραγκοσυριανοί αποτελούν το 40% των κατοίκων του νησιού και είναι μια από τις πιο μεγάλες καθολικές κοινότητες στη χώρα μας.
Μαζί με τη νεοκλασική και βιομηχανική προίκα της Ερμούπολης, η Σύρος έχει την τύχη να διαθέτει, λοιπόν, μια ακόμη πολύτιμη κληρονομιά -αρχιτεκτονική, πολιτιστική και θρησκευτική- που άφησαν οι Λατίνοι από τις αρχές του 13ου αιώνα, στην Άνω Σύρο.
Οι διαφορετικοί κόσμοι που συναντήθηκαν στο νησί, δηλαδή οι κάτοικοι της Ερμούπολης, της Άνω Σύρας και οι πρόσφυγες, μετά από μια περίοδο επιφυλάξεων και αντιπαραθέσεων, συνεργάστηκαν μεταξύ τους. Μάλιστα, από το 1965 γιορτάζουν το Πάσχα ταυτόχρονα, κάτι που σπάνια συμβαίνει σε άλλα μέρη.
Έτσι, όσοι έχετε αποφασίσει να ταξιδέψετε στο νησί των Κυκλάδων, θα παρακολουθήσετε κατανυκτικές λειτουργίες στις εκκλησίες της Ερμούπολης, της Άνω Σύρας και των οικισμών, οι οποίες, εκτός από το μήνυμα της ανάστασης, δίνουν και αυτό της ομόνοιας και της αρμονικής ζωής. Κορυφώνονται με το πέρασμα του καθολικού επιταφίου από την πλατεία Μιαούλη και λίγο αργότερα τη συνάντηση των τριών Ορθόδοξων επιταφίων. Η χορωδία και η φιλαρμονική του δήμου δίνουν τη δική της μεγαλειώδη νότα στο θέαμα, το οποίο παίρνουν θέση από νωρίς για να παρακολουθήσουν επισκέπτες και Συριανοί.
Το πρόγραμμα της Μεγάλης Εβδομάδας
Τη Μεγάλη Τρίτη, στον επιβλητικό ναό του Αγίου Νικολάου, πολιούχου του νησιού, που βρίσκεται στα Βαπόρια, η μικτή χορωδία ανδρών και γυναικών ψάλλει το τροπάριο της Κασσιανής. Κτισμένη το 1870 η εκκλησία είναι ένα μοναδικό αξιοθέατο στις Κυκλάδες. Ο εξαιρετικός κρυφός φωτισμός και οι κρυστάλλινοι πολυέλαιοι από την Τεργέστη αναδεικνύουν κάθε περίτεχνη λεπτομέρεια: το περίφημο μαρμάρινο τέμπλο με εικόνες του 1909, τον δεσποτικό θρόνο που έφτιαξε ο Τήνιος μαρμαρογλύπτης Γ. Βιτάλης, τον άμβωνα, την ρώσικη εικόνα του Αγίου, τον ξυλόγλυπτο Επιτάφιο. Η εκκλησιαστική χορωδία ψέλνει τους ύμνους της από το 1920 μέχρι σήμερα.
Τη Μεγάλη Πέμπτη, οι Ορθόδοξες εκκλησίες στολίζουν με λουλούδια τους Επιταφίους και αξίζει να περπατήσετε στα σοκάκια και τους δρόμους της Ερμούπολης για να θαυμάσετε κάθε μια από αυτές.
Τη Μεγάλη Παρασκευή πριν από τις περιφορές των Επιταφίων, αξίζει να ανέβετε στον καθολικό ναό του Αγίου Γεωργίου (Σαν Τζώρτζη), στην Άνω Σύρα, τον περίφημο μεσαιωνικό οικισμό όπου η κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική κυριαρχεί. Κτισμένη με οχυρωματική αρχιτεκτονική, η τρίκλιτη βασιλική αποτελεί μητρόπολη των καθολικών από το 1652. Πήρε τη σημερινή της μορφή στην ανακαίνιση που έγινε μεταξύ 1832-1834, αλλά στο σημείο υπήρχε ναός από το 13ο αιώνα.
Αρκετή ώρα πριν από τη συνάντηση των επιταφίων στην πλατεία Μιαούλη, ο κόσμος συρρέει γεμίζοντας τους δρόμους και τα σοκάκια, ακολουθώντας τις περιφορές. Στα Βαπόρια, οι κάτοικοι φωταγωγούν τα σπίτια τους και στέκονται στα μπαλκόνια με αναμμένα κεριά, παρακολουθώντας την κατανυκτική πομπή.
Από το ναό του Σαν Τζώρτζη και κι από την Ευαγγελίστρια στην Ερμούπολη θα πορευτούν οι επιτάφιοι των Καθολικών: αντί για εξαπτέρυγα τους συνοδεύουν χιτώνες, σφουγγάρια και ζάρια κρεμασμένα σε κοντάρια συμβολίζοντας τα Θεία Πάθη. Από τον Άγιο Νικόλαο, την Κοίμηση της Θεοτόκου και τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος θα ξεκινήσουν οι Επιτάφιοι των Ορθοδόξων.
Ο επιτάφιος του ναού της Ευαγγελίστριας θα κάνει το πέρασμα του από την πλατεία Μιαούλη και στις 10 το βράδυ θα συναντηθούν εκεί οι Ορθόδοξοι επιτάφιοι του Αγίου Νικολάου, της Κοίμησης της Θεοτοκου και της μεταμόρφωσης του Σωτήρα. Μπροστά στο Δημαρχείο θα ψαλούν τα τροπάρια της Μεγάλης Παρασκευής από τη χορωδία του Αγίου Νικολάου με τη συνοδεία της Φιλαρμονικής του Δήμου.
Το Μεγάλο Σάββατο, κατά τη διάρκεια της πρώτης αναστάσιμης λειτουργίας οι εκκλησιαζόμενοι χτυπούν δυνατά τα στασίδια τους.
Τα μεσάνυχτα η Ανάσταση του Χριστού γιορτάζεται με τρόπο εντυπωσιακό -ιδιαίτερα στις εκκλησίες της Ανάστασης και του Σαν Tζώρτζη. Καθώς είναι και οι δυο κτισμένες σε λόφους, θα απολαύσετε το υπερθέαμα των πυροτεχνημάτων όχι μόνο επάνω από την Ερμούπολη αλλά -εάν ο καιρός είναι καθαρός- και στα κοντινά νησιά της Μυκόνου, της Τήνου και της Πάρου.
Μετά το «Χριστός Ανέστη» στις καθολικές εκκλησίες γίνεται περιφορά του στολισμένου με λουλούδια άγαλματος του Χριστού. Μετά τη λειτουργία της Ανάστασης, στα σοκάκια της Ερμούπολης και στην παραλία σας περιμένουν πολλές ταβέρνες και εστιατόρια για την παραδοσιακή μαγειρίτσα και άλλα εύγευστα πιάτα.
Την Κυριακή του Πάσχα, τελούνται και στη Σύρο τα πατροπαράδοτα έθιμα όλης της Ελλάδας που είναι το ψήσιμο του αρνιού στη σούβλα και το τσούγκρισμα των αβγών.
*Ευχαριστούμε την Αντιδήμαρχο Τουρισμού του δήμου Σύρου-Ερμούπολης, κα Χρηστιάννα Πάπιτση, για τις πληροφορίες σχετικά με την Μ. Εβδομάδα στο νησί.
Τι να δείτε στη διάρκεια των διακοπών σας
ΣΤΗΝ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ
-Στο επίκεντρο βρίσκεται η πλατεία Μιαούλη με το περίφημο δημαρχείο, κτισμένο μεταξύ 1876-1889 σε σχέδια του Γερμανού αρχιτέκτονα Ernst Ziller, τη μαρμάρινη εξέδρα της μουσικής και την προτομή του Ανδρέα Μιαούλη. Μεγάλη και πολυσύχναστη, έχει γύρω της καφέ-εστιατόρια, εμβληματικά κτίρια όπως η Λέσχη Ελλάς και το Ιστορικό Αρχείο.
-Τα Βαπόρια είναι η πιο φωτογραφημένη συνοικία της Ερμούπολης. Η επαύλεις του 19ου αιώνα είναι κτισμένες επάνω στη θάλασσα δημιουργώντας υπέροχα αρχιτεκτονικά σύνολα.
-Στην αρχή της Αγίου Νικολάου υψώνεται το θέατρο Απόλλων, σχεδιασμένο από τον αρχιτέκτονα P. Sampo, τηρώντας στο εσωτερικό του τις αναλογίες της ιταλικής αρχιτεκτονικής παράδοσης. Οι παραστάσεις που ανεβαίνουν εδώ είναι εξαιρετικές και την περίοδο του Πάσχα διοργανώνονται συναυλίες.
-Η προκυμαία της πόλης εκτείνεται από την πύλη επιβίβασης-αποβίβασης των πλοίων μέχρι το Τελωνείο και τις αποθήκες που κτίστηκαν μεταξύ 1834-39, όπου φιλοξενείται μεταξύ άλλων η Πινακοθήκη Κυκλάδων. Απέναντι από τη θάλασσα απλώνονται το ένα δίπλα στο άλλο καφέ και εστιατόρια, μαζί με διάφορα μαγαζιά, ανάμεσα στα οποία εκείνα που πουλούν συριανά λουκούμια και χαλβαδόπιτες.
-Στον πεζόδρομο της Χίου βρίσκεται η παραδοσιακή αγορά τροφίμων και μαναβικής.
-Στη γειτονιά των Ψαριανών βρίσκεται η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου με την ομώνυμη εικόνα που αποδείχθηκε ότι είναι πρώιμο έργο του Ελ Γκρέκο.
-Το βιομηχανικό μουσείο Ερμούπολης στεγάζεται σε τέσσερα βιομηχανικά κτίρια του 19ου αιώνα (βυρσοδεψείο, σκαγιοποιείο, υφαντουργείο, χρωματουργείο). Eκτίθενται συλλογή εργαλείων, εξοπλισμού και μηχανημάτων από εργαστήρια λουκουμοποιίας, κλωστοϋφαντουργίας, βυρσοδεψίας, τυπογραφίας, μηχανουργίας, υαλουργίας. Εδώ θα θαυμάσετε και το Enfield 8000, το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο που κατασκευάστηκε στην Ελλάδα. (Τηλ. 22810 84762, ανοιχτό Δευτέρα έως Σάββατο 10-3 μ.μ. Κυριακή 10-2 μ.μ., Τετάρτη κλειστό).
-Το μουσείο κλωστουφαντουργίας Hermoupolis Heritage. Στον 1.000 τ.μ. χώρο έχει διατηρηθεί ένα παλιό εργοστάσιο με όλα του τα μηχανήματα και δημιουργήθηκαν χώροι όπου διοργανώνονται εκδηλώσεις. Η ξενάγηση είναι αληθινή εμπειρία.
ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΣΥΡΟ
-Εκτός από τον Άγιο Γεώργιο, άλλα αξιοθέατα είναι το Επισκοπικό μέγαρο του 1837, η μονή των Ιησουιτών (1744) και η Παναγία της Καρμήλου. Ο οικισμός-γενέτειρα του Μάρκου Βαμβακάρη, ζωντανεύει από την άνοιξη και μετά, καθώς στο κεντρικό στενό του, την Πιάτσα, υπάρχουν εστιατόρια, καφέ-μπαρ με πανοραμική θέα στην Ερμούπολη και κομψά μαγαζάκια.
-Ο Μάρκος Βαμβακάρης, που θεωρείται ο θεμελιωτής του ρεμπέτικου, γεννήθηκε στην Άνω Σύρα και έφυγε στα 13 του για τον Πειραιά. Την περίφημη «Φραγκοσυριανή» την έγραψε γύρω στο 1937, μετά το πρώτο του ταξίδι στο νησί. Το μουσείο του βρίσκεται στο κεντρικό στενό της Ανω Σύρας. Μοιάζει με το σπίτι του και είναι γεμάτο από προσωπικά του αντικείμενα (επισκέψιμο κατόπιν επικοινωνίας με το Βιομηχανικό Μουσείο).
ΣΤΙΣ ΕΞΟΧΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ
-Η Ποσειδωνία ή Ντελαγκράτσια: Στα μέσα του 19ου αιώνα ήταν το πιο πολυσύχναστο θέρετρο των Συριανών. Ξεχωρίζει η έπαυλη Τσιροπινά κτισμένη το 1916, αξιόλογο δείγμα μεγαλοαστικής θερινής κατοικίας των αρχών του 20ου αιώνα. Ανήκει στον Δήμο Σύρου- Ερμούπολης και είναι πολυχώρος πολιτισμού όπου στεγάζονται και υπηρεσίες του Δήμου.
-Το Πισκοπειό (Επισκοπείο). Η πιο κοντινή εξοχή στην πόλη απέχει μόλις 5 χλμ. Ο μικρός οικισμός είναι κτισμένος στις κατάφυτες πλαγιές ενός λόφου και στην κορυφή του βρίσκεται ο Προφήτης Ηλίας (1845).
-Τα Χρούσα: Άλλη μια εξοχή των κατοίκων της Ερμούπολης με εντυπωσιακές παλιές επαύλεις στη σκιά των πεύκων.
– Στον Γαλησσά, στον Φοίνικα, στο Κίνι θα κάνετε βόλτα πλάι στη θάλασσα -η μπάνιο, εφόσον ο καιρός είναι καλός. Στα εστιατόρια και στις ταβέρνες θα απολαύσετε φρέσκο ψάρι και συνταγές ελληνικής κουζίνας.
Προτάσεις διαμονής
ΣΤΗΝ ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ
Castro Hotel Syros. Πέντε αστέρων, συνδυάζει στη διακόσμησή του μοντέρνα και κλασικά στοιχεία. Στις ωραίες βεράντες σερβίρουν πρωινό. Λειτουργεί χώρος ευεξίας με χαμάμ, τζαούζι και υπηρεσίες μασάζ.
Ploes. Στεγασμένο σε νεοκλασικό κτίριο πάνω από το νερό, το γνωστό αυτό boutique hotel στα Βαπόρια είναι πραγματικά εντυπωσιακό.
Arion. Νεοκλασική έπαυλη κτισμένη πάνω από τη θάλασσα, με μοναδική θέα στα Βαπόρια και στο πέλαγος.
Syros Soul. Στεγάζεται σε δύο νεοκλασικά κτίρια σε προνομιακό σημείο στην πλατεία Μιαούλη. Oι σουίτες έχουν μοντέρνα διακόσμηση και κάποιες διαθέτουν μπαλκόνια.
Σύρου Μέλαθρον. Γνωστό ξενοδοχείο σε διατηρητέο νεοκλασικό του 1857 με roof garden που προσφέρει απεριόριστη θέα και αρχοντικά σαλόνια. Προτιμήστε τις ανακαινισμένες σουίτες. Βρίσκεται πολύ κοντά στον Αγιο Νικόλαο.
Xenon Apollon. Αρχοντικό στα Βαπόρια, με τρία εξαιρετικά διακοσμημένα δωμάτια πάνω στη θάλασσα.
Shapes luxury suites. Στην παραλία της πόλης με μοντέρνα διακοσμημένες και εξοπλισμένες σουίτες 4 από τις οποίες έχουν μπαλκόνια με θέα στη θάλασσα. Δύο από αυτές διαθέτουν δική τους μικρή πισίνα.
ΝΟΣ suites. Στην προκυμαία, με 4 κομψά διακοσμημένες σουίτες.
Hermes. Μεγάλο ξενοδοχείο σε προνομιακή θέση, στην άκρη του παραλιακού μετώπου, με δωμάτια που έχουν θέα στη θάλασσα, μεγάλα σαλόνια και διάφορες υπηρεσίες.
Naves Suites. Εξοπλισμένες σουίτες με μοντέρνο design καλού ξενοδοχείου πόλης.
ΣΤΟ ΚΙΝΙ
Captain’s. Κυκλαδίτικο κτίσμα με πανοραμική θέα στο Κίνι και στο πέλαγος από ψηλά, με διαμερίσματα διαφόρων τύπων. Εξαιρετικά διακοσμημένοι χώροι σε στυλ mix&match, με χειροποίητα έπιπλα και διακοσμητικά, μεγάλα διαμερίσματα με μπαλκόνια και αυλές, άνετες κοινόχρηστες βεράντες, ζεστή φιλοξενία και πολύ πλούσιο πρωινό.
Oro Luxury Suites. Boutique ξενοδοχείο στην παραλία του Κινίου, με σουίτες που έχουν μοντέρνα διακόσμηση και εξωτερικό τζακούζι.
ΣΤΟΝ ΓΑΛΗΣΣΑ
Dolfin Bay. Μεγάλη μονάδα 4 αστέρων ιδανική για οικογένειες, πολύ κοντά στην παραλία του Γαλησσά, με πανοραμική θέα. Τα δωμάτια έχουν μοντέρνα διακόσμηση, υπάρχει πισίνα, βεράντες, το εστιατόριο Posidonia.
