Η πόλη της Κέρκυρας είναι μοναδική στην Ελλάδα και ολόκληρο το ιστορικό κέντρο της είναι ενταγμένο στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Η αρχιτεκτονική της επηρεάστηκε από τρεις εθνότητες κατακτητών, τους Βενετούς, τους Γάλλους και τους Άγγλους. Το σημαντικότερο κτίσμα της Βενετοκρατίας βρίσκεται στη βόρεια πλευρά και είναι η Loggia Nobilei (1663-9): Τον 18ο αιώνα ήταν θέατρο και από τις αρχές του 20ου αιώνα στεγάζει το Δημαρχείο.
Οι Γάλλοι άφησαν ως κληροδότημα το φημισμένο οικοδομικό συγκρότημα της Σπιανάδας, της πλατείας που χαρακτηρίζεται ως η μεγαλύτερη των Βαλκανίων και αποτελεί ιδανική αφετηρία για περιήγηση στην πόλη. Δίπλα της, στη δυτική πλευρά, βρίσκεται το Λιστόν, ο δρόμος που φιλοξενεί παραδοσιακά καφέ κάτω από τις κιονοστοιχίες και αποτελεί τον αγαπημένο περίπατο Κερκυραίων και επισκεπτών. Στη νότια πλευρά της Σπιανάδας μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα άθλημα δημοφιλές στην Αγγλία, αλλά σπάνιο στην Ελλάδα: το κρίκετ.
Οι Άγγλοι κληροδότησαν στην πόλη και πολλά κτίρια τα οποία σχεδίασαν φημισμένοι αρχιτέκτονες. Σπουδαιότερο είναι το Ανάκτορο των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου (1819 – 23), κατοικία των Άγγλων Αρμοστών στη βόρεια πλευρά της Σπιανάδας -το οποίο φιλοξενεί το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης-, ενώ εξίσου σημαντικό είναι και το μνημείο Maitland: Και τα δύο είναι έργα του Άγγλου μηχανικού George Whitmore.
Τη σφραγίδα τους στην πόλη έβαλαν και Έλληνες αρχιτέκτονες, με πιο γνωστό τον Ιωάννη Χρόνη ο οποίος σχεδίασε τα νεοκλασικά κτίρια της Ιονικής Τράπεζας, της Ιονίου Βουλής και το Χρηματιστήριο, καθώς και πολλές κατοικίες. Δικό του δημιούργημα είναι επίσης το μέγαρο της οικογένειας του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, Ι. Καποδίστρια ,που θεωρείται από τα ωραιότερα μνημεία της νεότερης Ελλάδας. Ξεχωρίζει η μαρμάρινή πρόσοψή του με τις κομψές Κορινθιακές παραστάδες.
To Καμπιέλο
Όποιος έρχεται στην πόλη θέλει να περπατήσει στα περίφημα καντούνια της συνοικίας που βρίσκεται στα ΒΔ του Λιστόν. Θα τραβήξετε δεκάδες φωτογραφίες των πολυόροφων κτιρίων με τα ορατά σημάδια του χρόνου που στέκονται αντικριστά, συνδεδεμένα με τα σχοινιά και τις απλωμένες μπουγάδες. Περπατώντας θα βρείτε την πλατεία της Παναγίας της Κρεμαστής με το μαρμάρινο πηγάδι και την ομώνυμη εκκλησία, που είναι ναός Επτανησιακού τύπου κτισμένος πριν τον 16ο αιώνα.
Αξιοθέατη είναι και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου των Γερόντων (κτίσμα του 14ου αιώνα με προσθήκες που φτάνουν έως τον 17ο αιώνα), στο τέρμα της οδού Φιλαρμονικής. Είναι ρυθμού βασιλικής και σ’ αυτόν βαπτίστηκε την 11η Φεβρουαρίου 1776 ο Ιωάννης Καποδίστριας.
Σε όλη την παλιά πόλη θα βρείτε πολλά και όμορφα στέκια για καφέ και φαγητό, καθώς και μαγαζιά.
Τι άλλο αξίζει να δείτε στην πόλη
Το Παλιό και το Νέο Φρούριο.. Κορυφαίοι αρχιτέκτονες και μηχανικοί εργάστηκαν σκληρά για να κατασκευάσουν τα δύο φρούρια της Κέρκυρας που ήταν από τα σημαντικότερα αμυντικά συγκροτήματα της Μεσογείου. Βρίσκονται στα ανατολικά και στα δυτικά της Παλιάς Πόλης και άλλοτε ήταν ενωμένα με τείχη από τα οποία ελάχιστα έχουν απομείνει.
Το Παλαιό Φρούριο αποτέλεσε την πόλη της Κέρκυρας από τον 11ο έως τον 15ο αιώνα, ενώ τον 16ο αιώνα μετατράπηκε σε στρατιωτικό χώρο. Για να μπείτε θα περάσετε τη γέφυρα πάνω από την τεχνητή τάφρο που ονομάζεται «Κόντρα Φόσσα». Στην καρδιά του φρουρίου, θα δείτε την παλιά Ενετική φυλακή (1786), τους Αγγλικούς στρατώνες (1850), τον νεοκλασικό ναό του Αγίου Γεωργίου (1840) και το Αγγλικό νοσοκομείο.
Το Νέο Φρούριο κατασκευάστηκε από το μηχανικό Φ. Βιτέλλι μεταξύ 1576 και 1645 και από εκεί αποκρούστηκαν με επιτυχία οι τελευταίες επιθέσεις του Τουρκικού στρατού προς τις Πύλες της Δύσης στις 9 και 10 Αυγούστου του 1716.
Τον Άγιο Σπυρίδωνα. Η εκκλησία του πολιούχου της Κέρκυρας ιδρύθηκε το 1589. Φιλοξενεί το σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνα -μάλιστα, η παρουσία του εκεί συνδέθηκε με τη σωτηρία του νησιού από πολλές συμφορές. Τα θαύματά του γιορτάζονται με τρεις λιτανείες: Δύο από αυτές πραγματοποιούνται τη Μεγάλη Εβδομάδα και η τρίτη την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου, γιορτάζοντας τη σωτηρία του νησιού από την πανούκλα το 1673.
Το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης. Μοναδικό στην Ελλάδα, και ένα από τα καλύτερα της Ευρώπης, φιλοξενείται στο επιβλητικό Ανάκτορο των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου. Στους επιβλητικούς χώρους του θα θαυμάσετε Κινεζικά αντικείμενα από τις δυναστείες Μινγκ, Σουνγκ, Τσέου, Χαν, Γουεϊ, Τσίνγκ. Επίσης, εκθέματα από την Ιαπωνία (περίπου 6.200 από τον 14ο έως τον 19ο αιώνα), από το Πακιστάν, την Ινδία, το Νεπάλ, το Θιβέτ, την Καμπότζη, την Κορέα, την Ταϊλάνδη και το Σιάμ. (Τηλ. 26610 30443).
Οι Φιλαρμονικές της Κέρκυρας
Ανάμεσα στις πολλές φιλαρμονικές της Κέρκυρας, οι ιστορικότερες είναι οι τρεις της πόλης: η «Παλαιά» (κόκκινη), η «Μάντζαρος» (μπλε) και η «Καποδίστριας». Οι δύο τελευταίες ιδρύθηκαν το 1890 και το 1980, αντίστοιχα.
Το 1837, εποχή που το νησί ήταν υπό την κατοχή των Άγγλων, η στρατιωτική μπάντα τους αρνήθηκε να συνοδεύσει τη λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα. Οι Κερκυραίοι απάντησαν τρία χρόνια αργότερα με τη δημιουργία της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κερκύρας -της «Παλαιάς». Και καθώς οι θέσεις της καλύφθηκαν αμέσως, προέκυψε η ανάγκη για τη σύσταση κι άλλης. Με το πέρασμα των χρόνων η τάση αυτή εξαπλώθηκε σε όλο το νησί, ώστε σήμερα να υπάρχουν πολλές φιλαρμονικές. Μάλιστα, η «Παλαιά» έπαιξε σε παγκόσμια πρώτη τον Ολυμπιακό Ύμνο, στους Αγώνες του 1896 στο Καλλιμάρμαρο.
Μεγάλη Εβδομάδα με πατροπαράδοτα έθιμα
Τα έθιμα, οι λιτανείες και οι λειτουργίες της Μεγάλης Εβδομάδας είναι μέρος της ζωής των Κερκυραίων και τα περιμένουν κάθε χρόνο με ανυπομονησία. Ειδικά για τους μπότηδες, τις πήλινες στάμνες που γεμίζουν με νερό και τις πετάνε από μπαλκόνια και παράθυρα το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, οι κάτοικοι αναζητούν από νωρίς τους μεγαλύτερους, ώστε σπάζοντας να κάνουν τον ανάλογο κρότο.
Αυτό που κάνει το Πάσχα στο νησί να ξεχωρίζει είναι η πολυφωνική εκκλησιαστική μουσική που προκαλεί δάκρυα συγκίνησης. Θα την ακούσετε στους ναούς, στο Δημοτικό Θέατρο, καθώς και στα καντούνια καθώς ξεχύνονται από τα παράθυρα των κτιρίων όπου κάνουν πρόβες οι ορχήστρες.
Στο νησί Καθολικοί και Ορθόδοξοι γιορτάζουν το Πάσχα μαζί -μάλιστα στη λειτουργία της Ανάστασης στη Σπιανάδα, παρίστανται ο ορθόδοξος Μητροπολίτης μαζί με τον καθολικό Αρχιεπίσκοπο.
Όλα ξεκινούν την Κυριακή των Βαΐων στις 11 το πρωί, με τη λιτάνευση του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα ο οποίος θεωρείται ότι έσωσε την πόλη από την πανώλη το 1630. Το θέαμα και το ακρόαμα είναι σπουδαία, καθώς συμμετέχουν όλες οι Φιλαρμονικές. Η πομπή ακολουθεί τη γραμμή όπου άλλοτε υπήρχαν τα τείχη της πόλης πάνω από τα οποία ο άγιος «έδιωξε το θανατικό». Στις ταβέρνες την ημέρα αυτή σερβίρουν το παραδοσιακό πιάτο στακοφίσι ή μπακαλιάρο.
Τη Μεγάλη Τρίτη οι Κερκυραίοι θα γεμίσουν τις εκκλησίες για να ακούσουν το περίφημο τροπάριο της Κασσιανής.
Τη Μεγάλη Τετάρτη στις εκκλησίες διαβάζονται τα Ευχέλαια και το βράδυ στο Δημοτικό Θέατρο η Δημοτική Χορωδία δίνει συναυλία εκκλησιαστικής μουσικής -ένας θεσμός που καθιερώθηκε από το 1989.
Τη Μεγάλη Πέμπτη, που διαβάζονται τα 12 Ευαγγέλια, σας προτείνουμε να πάτε στην Καθολική Μητρόπολη της πλατείας Δημαρχείου, όπου ανάβουν 12 κεριά και τα σβήνουν ένα ένα μετά την ανάγνωση κάθε Ευαγγελίου.
Η Μεγάλη Παρασκευή είναι η ημέρα των Επιταφίων και των φιλαρμονικών. Αλλά και εκείνη κατά την οποία, σε ένδειξη πένθους, αποσύρονται από τα μπαλκόνια των σπιτιών της πόλης τα λεγόμενα δαμάσκα (ή φεστόνια), τα πορφυρά υφάσματα με τα χρυσά κρόσσια που ήταν κρεμασμένα. Το έθιμο προέρχεται από τη βυζαντινή εποχή, όταν με αυτό τον τρόπο τιμούσαν σημαντικές γιορτές ή νίκες. Τα δαμάσκα κρεμιούνται ξανά μετά την τέλεση του εθίμου των μπότηδων το Μεγάλο Σάββατο και μένουν στα μπαλκόνια ως την Κυριακή του Θωμά.
Η πένθιμη αυτή ημέρα, στην Κέρκυρα αποκτά ιδιαίτερα κατανυκτική ατμόσφαιρα, χάρη στις φιλαρμονικές, η κάθε μια από τις οποίες έχει το δικό της κλασικό ρεπερτόριο: Το Αdagio του Αλμπινιόνι (η «Παλαιά»), την Marcia Funebre του Βέρντι (η «Μάντζαρος»), την Elegia Funebre, το πένθιμο εμβατήριο του Σοπέν και τη Sventura του Μαριάνι (η «Καποδίστριας»).
Οι περιφορές ξεκινούν από το μεσημέρι, ώστε οι φιλαρμονικές να προλάβουν να συνοδέψουν όλους τους Επιταφίους των εκκλησιών, και της Μητρόπολης είναι ο τελευταίος που βγαίνει.
Το Μεγάλο Σάββατο στις 6 το πρωί στην Παναγία των Ξένων τελείται το έθιμο του σεισμού, αναπαράσταση εκείνου που περιγράφεται στο Ευαγγέλιο. Στις 9 γίνεται η λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα και η περιφορά του Επιταφίου του, ένα έθιμο με ρίζες στην εποχή των Ενετών. Συνοδεύεται και πάλι από τους ήχους των φιλαρμονικών.
Στις 11, την ώρα της Πρώτης Ανάστασης, βρείτε ένα ασφαλές σημείο για να δείτε τους γεμάτους νερό μπότηδες να πέφτουν από τα μπαλκόνια. Και αυτό το έθιμο έχει ενετικές ρίζες, τελούνταν όμως την Πρωτοχρονιά, όταν οι άνθρωποι πετούσαν από τα παράθυρα παλιά πράγματα, για να κάνουν χώρο ώστε ο καινούργιος χρόνος να φέρει καινούργια. Άλλες ερμηνείες δίνουν ειδωλολατρική προέλευση στο έθιμο. Όταν τελειώσει αυτό, θα απολαύσετε και πάλι τους ήχους των φιλαρμονικών, που παίζουν πλέον χαρούμενα εμβατήρια.
Το βράδυ της Ανάστασης, μπορείτε να παρακολουθήσετε την ακολουθία αρχικά στο Καθολικό Μητροπολιτικό Duomo στις 11 και μετά στις ορθόδοξες εκκλησίες.
Αν κάνετε ανάσταση στην Άνω Πλατεία με το φωτισμένο Λιστόν και τη θέα στο παλιό φρούριο, θα απολαύσετε ένα μοναδικό -αν και γεμάτο με πολύ κόσμο- σκηνικό, πάντα με το ακρόαμα των φιλαρμονικών. Την Κυριακή του Πάσχα από τις 7-10 το πρωί οι εκκλησίες που έχουν την εικόνα της Ανάστασης κάνουν περιφορά σε κεντρικούς δρόμους της Κέρκυρας.
*(Πηγή των στοιχείων μας για τις γιορτές στην Κέρκυρα είναι το βιβλίο Terra Kerkyra/Τerra Editions).
+
Κερκυραϊκά εδέσματα
Η παραδοσιακή κουζίνα του νησιού περιλαμβάνει ψάρι μπουρδέτο, γνήσια παστιτσάδα, μπακαλιάρο με κρεμμύδια, σουπιές με μακαροντσίνι, ή τα σπάνια ντόπια ζυμαρικά, λάχανα τσιγαρίδι, πλεμώνα, κουλούρα πεταχτή, σοφρίτο. Η παστιτσάδα είναι το πιο δημοφιλές φαγητό στην Κέρκυρα. Στην πόλη, φτιάχνεται με μοσχαρίσιο κρέας γεμισμένο με λεπτοκομμένο σκόρδο, μαϊντανό και αλατοπίπερο. Η χωριάτικη παστιτσάδα γίνεται με κόκορα. Υπάρχουν και παραλλαγές, όπως ο αστακός παστιτσάδα.
-Αλλο διάσημο πιάτο είναι το σοφρίτο, λεπτές φέτες τηγανισμένου μοσχαρίσιου κρέατος με άσπρη σάλτσα από ψιλοκομμένο σκόρδο, μαϊντανό, άσπρο πιπέρι, άσπρο κρασί, αλάτι και ξύδι.
-Για επιδόρπιο επιλέξτε γλυκά του κουταλιού, συκομαΐδες (ένα έδεσμα από ξερά σύκα), μάντολες, περγαμόντο, μαντολάτο και γλυκά βασισμένα σε αμυγδαλόψιχα (νύφες) ή υπόξινη κρέμα σαντιγί (πάστες). Θα τα αναγνωρίσετε από το λεπτό άρωμα του κερκυραϊκού περγαμόντου (μια ιδιαίτερη λευκή ποικιλία που υπάρχει μόνο στην Κέρκυρα), του νάνου μανταρινιού και του κουμ-κουάτ.
-Παραδοσιακά γλυκίσματα του Πάσχα είναι η φογάτσα και η κολομπίνα.
