Σε περίπου τρεισήμισι ώρες από την Αθήνα προσεγγίζουμε τις Γούβες Λακωνίας. Από τη μία η ηρεμία της θάλασσας και από την άλλη ο πλούτος του εύφορου κάμπου, του Πάρνωνα και του Ταϋγέτου. Από τις Γούβες, διασχίζουμε έναν ομαλό χωματόδρομο περικυκλωμένο από έναν αρχαίο ελαιώνα. Η διαδρομή οδηγεί πιο βαθιά στη φύση δημιουργώντας πηγαία ανυπομονησία. Σε οκτώ λεπτά φτάνουμε στη φάρμα Eumelia. Το ήσυχο τοπίο εδώ ενισχύει την ανάγκη για αποσύνδεση από τους θορύβους της πόλης και της ψηφιακής εποχής.
Αντικρίζουμε πέντε σπίτια σε κόκκινο χρώμα που δένουν απόλυτα με το φυσικό περιβάλλον, λες και έχουν ριζώσει στη λακωνική γη. Ο τόπος παραμένει παρθένος θυμίζοντας εποχές στις οποίες η φύση αποτελούσε βασική πηγή ανατροφοδότησης της καθημερινότητας των ανθρώπων. Τις σκέψεις μας διακόπτουν ο Φραγκίσκος Καρέλας, ιδιοκτήτης της Eumelia, και η Μαριλένα Καραδήμα, υπεύθυνη για τη γαστρονομική ταυτότητα της φάρμας. Μας υποδέχονται στο καθιστικό με σπιτικό λικέρ από φραγκόσυκο και χειροποίητη λεμονάδα.
Μαζί με τα δύο παιδιά τους, χαίρονται τη γοητεία της διαμονής μακριά από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Και οι δύο ζούσαν στην Αθήνα –ο Φραγκίσκος Καρέλας και στο εξωτερικό– και σταδιακά έβλεπαν τις ανάγκες τους να αλλάζουν.
Φέτος η Eumelia γιορτάζει τα 15 χρόνια λειτουργίας, αλλά το prοject ξεκίνησε 22 χρόνια πριν. «Το κτήμα ανήκε στον προπάππου μου. Το βρήκα με μια στέρνα του 15ου αιώνα και τις ελιές παρατημένες, με τις ρίζες να έχουν κρύψει δέντρα 500 έως 2.000 ετών», λέει ο Φραγκίσκος, ο οποίος διατηρούσε την αγάπη που από μικρό παιδί έχει για τη φύση συνδυάζοντας το αστικό με το φυσικό περιβάλλον από την Κηφισιά και την Κρήτη μέχρι και τη Νέα Υόρκη. Κάποια στιγμή επέστρεψε στην Ελλάδα, όπου, από τις διεθνείς σχέσεις και τις πολιτικές επιστήμες, αφιερώθηκε στην Eumelia. «Εκείνη την περίοδο, πραγματοποίησα στρατηγικές αλλαγές στη ζωή μου. Ταυτόχρονα, έκανα και μια παύση λόγω ενός αυτοάνοσου που με ταλαιπωρούσε από παιδί. Για ένα χρόνο, βρισκόμουν στο Παλαιό Φάληρο και, κάποιο από τα απογεύματα με περιπάτους δίπλα στη θάλασσα, με κάλεσε ο ξάδερφός μου για να κάνουμε τοπογραφικό στα κτήματα. Με το που πάτησα το πόδι μου εδώ, ένιωσα μια έντονη δόνηση. Αυτό ήταν το ξεκίνημα το 2003», περιγράφει.
Την ημέρα των εγκαινίων, μάλιστα, το 2009, ένας Αυστραλός μουσικός, φημισμένος ανά τον κόσμο για το μαντολίνο του και μεγαλωμένος κοντά σε ελληνική οικογένεια στην Αυστραλία, εμπνεύστηκε από τη Λακωνία και ηχογράφησε ένα δίσκο στο αγρόκτημα. Δεν είναι τυχαίο ότι «ευμέλεια» σημαίνει «όμορφη μελωδία».
Ένα ολοκληρωµένο βιώσιµο οικοσύστηµα
Περιπλανιόμαστε σε 35 στρέμματα, ανάμεσα στα πανομοιότυπα σπιτάκια που, λόγω των φυσικών υλικών από τα οποία έχουν κατασκευαστεί, αλλάζουν χρώμα όσο ο ήλιος δίνει τη θέση του στο φεγγάρι και η μια εποχή διαδέχεται την άλλη. Το μπορντό του χειμώνα γίνεται κεραμιδί, που το καλοκαίρι μετατρέπεται σε ζεστό ροζ. Χανόμαστε μέσα στις ελιές και σε κήπους με βότανα και λαχανικά. Το αεράκι μάς φέρνει τα μεθυστικά αρώματα της λεβάντας και τη γήινη μυρωδιά του δεντρολίβανου. Στο κτήμα κυκλοφορούν ελεύθερα χήνες, δύο γαϊδουρίτσες και σκυλιά. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο οργανικό οικοσύστημα που ζει, μεγαλώνει και θεραπεύεται αρμονικά.
Στα υπόλοιπα στρέμματα έχει επεκταθεί συγκαλλιέργεια από πεύκα, κυπαρίσσια, αμπέλια, αμυγδαλιές, ελιές και ένα δάσος από οπωροφόρα. «Θέλαμε να αναβιώσουμε την αίσθηση που υπήρχε στα παλιά σπίτια, όπου απολαμβάναμε λεμονιές, μουριές, μουσμουλιές, ροδιές, συκιές, κουμαριές, χαρουπιές και αγριοκερασιές. Κόβαμε τα σύκα από τις αυλές και μύριζε όλη η γειτονιά», σημειώνει η Μαριλένα Καραδήμα. Μας εξηγούν ότι στη ζωή και τη φάρμα ακολουθούν τις αρχές της περμακουλτούρας διαχειριζόμενοι την ενέργεια από τα ζώα και τη φύση σε ένα απόλυτα συνδεδεμένο σύστημα για την παραγωγή της τροφής και τη χρήση της γης.
Η ίδια φιλοσοφία κυριαρχεί και στα σπιτάκια με τα ενεργειακά τζάκια, τη γεωθερμία, την ενδοδαπέδια και επιτοίχια θέρμανση και το βιολογικό καθαρισμό με άμμο και καλάμια που ανακυκλώνει το νερό που χρησιμοποιείται. Ένα όμορφο παράδειγμα σεβασμού σε ό,τι δημιουργείται φυσικά. Άλλωστε ο άνθρωπος κατοικεί σε αστικά κέντρα μόνο τα τελευταία 2.000 χρόνια. Ο Φραγκίσκος Καρέλας συμπληρώνει αυτήν τη σκέψη μου δηλώνοντας ότι μέσα από την Eumelia ήθελε να ξεκινήσει ένας διάλογος με τη φύση. «Προερχόμαστε από την ύπαιθρο. Ήμαστε “ο βοσκός της φύσης”. Η σχέση αυτή έχει διαταραχθεί, και ίσως γι’ αυτό στις πόλεις αντιμετωπίζουμε περισσότερα ψυχικά προβλήματα απ’ ό,τι στα χωριά».
Γαστρονοµικές εµπειρίες µε οδηγό τη φύση
Η Μαριλένα Καραδήμα γνώρισε μέσα από τη δουλειά της στις διεθνείς σχέσεις την Eumelia και το σύζυγό της. Η συνάντησή τους την οδήγησε πριν από κάποια χρόνια να μετακομίσει στο Γύθειο ακολουθώντας και την προσωπική της επιθυμία για αποκέντρωση. Σήμερα έχει αναλάβει τις γευσιγνωσίες ελαιολάδου και κρασιού καθώς και τα μαθήματα μαγειρικής. «Είμαι πια επαγγελματίας αγρότισσα. Έμαθα να φροντίζω τα αμπέλια και να κάνω την οινοποίηση, ενώ έχω αναλάβει την κουζίνα στην Eumelia. Κανένας μας δεν φαντάζεται να ζούσαμε αλλού», αναφέρει με ενθουσιασμό ενώ με οδηγεί προς την κουζίνα, για ένα πλούσιο βιολογικό γεύμα.
«Η κουζίνα είναι farm to table και plant based με ελληνικές βάσεις και δημιουργικές συνταγές. Δεν είμαστε ενοχικοί απέναντι στο κρέας. Θέλαμε να αξιοποιήσουμε όσα μάς προσφέρει το αγρόκτημα. Η έμπνευση είναι ο κήπος και όσα παράγει ανά εποχή και τα ντόπια υλικά», τονίζει. Στην Eumelia θα απολαύσετε υπέροχα τυριά, όπως σφέλα Μάνης, γραβιέρα Ταϋγέτου και φέτα Μονεμβασιάς, λούπινα, κρίταμο και αλάτι Μάνης. Παράλληλα, μπορείτε να δημιουργήσετε με τα εκλεκτά μανιάτικα προϊόντα και να περιηγηθείτε στις ρίζες και την ιστορία των συνταγών μέσα από τα μαθήματα μαγειρικής που ξεπερνούν την τοπική γαστρονομία αναδεικνύοντας την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου.
Με τη βοήθεια της Μαριλένας Καραδήμα, θα παρασκευάσετε παραδοσιακές γκόγκες, πιταρούδια και την περίφημη μανιάτικη τσουχτή μακαρονάδα. Η εμπειρία ολοκληρώνεται με ένα συλλογικό δείπνο σε ένα μοναστηριακό τραπέζι που αφουγκράζεται τους ήχους της φύσης. Το πρωινό διαθέτει, μεταξύ άλλων, χειροποίητες πίτες, σπανακόπιτα και κολοκυθόπιτα, τάρτα με πράσα, ζυμωτό ψωμί, αβγά από τις κότες της φάρμας, πρόβειο βούτυρο, πορτοκάλια και μέλι από τον Πάρνωνα και ντόπιο πρόβειο γιαούρτι.
Ειδικά η γευσιγνωσία ελαιολάδου είναι συνυφασμένη με την Eumelia. Θα έχετε την ευκαιρία να γευτείτε single-estate εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο από την ποικιλία του αρχαίου ελαιώνα και τη γνωστή κορωνέικη. Τον Οκτώβριο μπορείτε να συμμετάσχετε στο Olive Oil Immersion, που περιλαμβάνει τη συγκομιδή της ελιάς, τη μεταμόρφωσή της σε ελαιόλαδο και τη δοκιμή του πρωτόλαδου όπως βγαίνει ζεστό από το ελαιοτριβείο.
Η Eumelia ωστόσο προσεγγίζει ολιστικά την ανθρώπινη ύπαρξη. Τα αρώματα από το σαπούνι που φτιάξαμε στο εργαστήριο φυσικού σαπουνιού με βάση το ελαιόλαδο και τα βότανα του αγροκτήματος γεμίζουν πλέον την καθημερινότητά μου φρεσκάδα. Η διαδικασία συλλογής των υλικών από τους κήπους έχει χαραχτεί στη μνήμη μου. Θυμάμαι τις λεβάντες και το πορτοκάλι, τα λεμόνια και το δεντρολίβανο να συνδυάζονται μοναδικά με το ελαιόλαδο δημιουργώντας ζεστές ή πιο δροσερές μυρωδιές. Μη χάσετε το signature μασάζ με ελαιόλαδο και βότανα ή τα yoga και mindfulness retreats.
Φυσιολατρικές δραστηριότητες στον Πάρνωνα
Ο κατάφυτος Πάρνωνας ενδείκνυται για να χορτάσετε τη φύση με όλες σας τις αισθήσεις. Ο ορεινός όγκος που διατρέχει την Πελοπόννησο συνθέτει ένα παραμυθένιο σκηνικό από χωριουδάκια κρυμμένα μέσα σε καστανιές, έλατα, πλατάνια, φαράγγια, πηγές, καταρράκτες, κοιλάδες και οροπέδια. Από την Eumelia μπορείτε με συνοδούς βουνού να κάνετε ποδηλατάδα.
Η πρώτη διαδρομή κατευθύνεται προς τα βόρεια, διασχίζοντας ελαιώνες μέσω χωμάτινων δρόμων, με προορισμό την εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας, η οποία ξεπροβάλλει μέσα από τα άγρια ελαιόδεντρα. Η δεύτερη απλώνεται προς τα δυτικά, στο ρέμα Μαριώρεμα. Εκεί η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής είναι χτισμένη στο άκρο του μικρού φαραγγιού όπου υπάρχουν μοναστήρια του 14ου αιώνα. Για τους δεινούς περιπατητές, προσφέρεται πεζοπορία τρεισήμισι ωρών στον Πάρνωνα. Ειδικότερα, το βουνό διασχίζουν οι δύο μεγάλες ορειβατικές διαδρομές, το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε4 και το Εθνικό Μονοπάτι Ο33.
Κοντινές εξορµήσεις
Εκμεταλλευτείτε την τοποθεσία για να εξερευνήσετε όλη τη Λακωνία. Από την Eumelia το Γύθειο και η επιβλητική παραλία Ναυάγιο απέχουν μισή ώρα, ενώ σε μία ώρα θα βρίσκεστε στη Σπάρτη, στην Αρεόπολη, στη Μονεμβασιά και στο χωριό Κυπαρίσσι, ένα παρθένο παραθαλάσσιο στολίδι στις ακτές του Μυρτώου Πελάγους.
Αξίζει να κάνετε μια βόλτα στον παραδοσιακό ορεινό οικισμό του Κοσμά Αρκαδίας, μία ώρα από τη φάρμα. Είναι κρυμμένος στο ελατόδασος, το καστανόδασος, τα υπεραιωνόβια πλατάνια και τα τρεχούμενα νερά και, όταν ο καιρός είναι καλός, το βλέμμα φτάνει μέχρι την Ύδρα και τις Σπέτσες. Από εκεί, μπορείτε να ακολουθήσετε μια διαδρομή από την πλατεία του χωριού, στα 1.160 μέτρα, η οποία θα σας οδηγήσει σε ένα μονοπάτι στο πυκνό δάσος του Πάρνωνα, όπου θα βυθιστείτε στα λουλούδια, τα μανιτάρια και τα αρωματικά φυτά.
Τελικά, η φύση μάς δίνει πάντα αυτό που χρειαζόμαστε – αρκεί να εμπιστευτούμε τους ρυθμούς της και να αφεθούμε να μας καθοδηγήσει η μελωδία της.
