φωτογραφίες: Χρήστος Καραγιωργάκης, Λουκάς Χαψής
Τελικά φτάσαμε στο grande finale της τριλογίας από τον Μορέα στα Ζαγόρια. Finale, ναι, αλλά το grande θα ήταν άστοχο διότι σε τέτοιες όμορφες περιηγήσεις, ο μεγαλοπρεπής όρος «grande» αρμόζει και «κολλάει» στο τέλος κάθε ημερήσιας διαδρομής. Το σωστό λοιπόν είναι ότι φτάσαμε στο finale όλων των grande πολυήμερων και πολυδιάστατων διαδρόμων μας σε δύο τροχούς. Διαδρομών σε αυτήν τη λιλιπούτεια χώρα (αποκλειστικά στις διαστάσεις της αναφέρομαι) που σφύζει από πανέμορφα και συνεχώς εναλλασσόμενα τοπία, γεμάτα ιστορία και μύθους, ασύγκριτη με οποιαδήποτε άλλη χώρα. Δεν μιλώ υπεροπτικά, διότι δεν είναι θέμα ομορφότερης.
Κάθε χώρα είναι διαφορετική, έχει τη δική της χάρη, τη χαρακτηριστική της φύση και ομορφιά. Αναφέρομαι όμως στον μοναδικό συνδυασμό που προσφέρει η Ελλάδα. Ατέλειωτες ονειρεμένες, ξεκούραστες ερημικές διαδρομές, συνεχή εναλλασσόμενα τοπία, ασύγκριτη ιστορία και θαυμαστή πολιτισμική κληρονομιά και όλα σε «μηδενικές» αποστάσεις. Δοκιμάστε να περιηγηθείτε τις πανέμορφες Άλπεις με τα εντυπωσιακά τοπία που κόβουν την ανάσα, καλοκαίρι και καιρού επιτρέποντος βέβαια.
Θα «απολαύσετε» και την παρέα εκατοντάδων μοτοσικλετιστών, ποδηλατιστών και άλλων χαρούμενων εκδρομέων και παραθεριστών να μοιράζονται τις διαδρομές σας και την απόλαυση. Ναι, θα συμφωνήσω ότι είναι ένα από τα πολλά ακραία παραδείγματα, αλλά ακόμα και στην αγαπημένη μου Τοσκάνη να πάτε, λόγω αποστάσεων, θα χρειαστεί πολλές φορές να εμπλακείτε σε αυτοκινητόδρομους – ό,τι χειρότερο, ο εφιάλτης κάθε μοτοσικλετιστή-περιηγητή. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του φίλου μου Κώστα Ζούβελου, οραματιστή και δημιουργού του απαράμιλλου Tainaron Blue. Φίλοι του και πιστοί θαμώνες του μικρού του «παράδεισου» προτιμούν να πετάξουν από Αυστρία, Ελβετία και Ιταλία στην Καλαμάτα και να οδηγήσουν ένα δίωρο στην πανέμορφη παράκτια ρέουσα διαδρομή της Αποσκιερής (δυτικής) Μάνης, πάρα να οδηγήσουν ένα πεντάωρο στην αφόρητη, αποπνικτική κίνηση των αυτοκινητόδρομων για να φτάσουν στην πανέμορφη Τοσκάνη.
Ας επιστρέψουμε λοιπόν στο τελευταίο σκέλος του οδοιπορικού μας. Σημείο εκκίνησης η Αθήνα – ή συνέχεια από Διακοπτό για όσους δεν επέστρεψαν Αθήνα από την τελευταία διαδρομή και είχαν τη πολυτέλεια του χρόνου να το πάνε σερί. Κατεύθυνση λοιπόν είναι η Γέφυρα Ρίου/Αντιρρίου. Αν ξεκινήσετε από Αθήνα, αντί να πάρετε τον αυτοκινητόδρομο Αθηνών-Πατρών μέσω Κορίνθου, μπορείτε να επιλέξετε να παραμείνετε στη Στερεά Ελλάδα και να πάρετε την Αττική Οδό, έξοδος 5 για Φυλή, να ανεβείτε μια πανέμορφη διαδρομή με κατεύθυνση Σκούρτα, Δάφνη, Ερυθρές, για να φτάσετε στα περίχωρα Θηβών. Θα συνεχίσετε για Λιβαδειά και μετά Δίστομο, Δεσφίνα και θα σκάσετε πανοραμικά στην Ιτέα. Από εκεί και πέρα συνεχίζετε μια γλυκιά παράκτια διαδρομή του Κορινθιακού κόλπου περνώντας από Γαλαξίδι για καφέ και Ναύπακτο για ένα ελαφρύ γεύμα.
Με κοινή πλέον αφετηρία το Αντίρριο, ξεκινάμε μέσα από τον νέο αυτοκινητόδρομο Ιωαννίνων και αμέσως κόβουμε για Μεσολόγγι. Αξίζει η στάση και η επίσκεψη στον ιερό αυτόν τόπο, αν δεν το έχετε κάνει ποτέ με το κλασικό πρόσχημα «την επόμενη φορά». Αμέσως μετά κόβουμε αριστερά να διασχίσουμε το μοναδικό Αιτωλικό. Οι εναέριες φωτογραφίες θα σας εντυπωσιάσουν, αλλά θα μπορούσε και από κοντά να εξελιχθεί σε ένα μοναδικό κόσμημα και προορισμό. Κατευθυνόμαστε πλέον για Αστακό, όπου θα σταματήσουμε για καφέ να πάρουμε μια ανάσα. Ανάσα σίγουρη για αυτούς που ξεκίνησαν από Αθήνα και, στην καλύτερη, αν πήραν τον αυτοκινητόδρομο Πατρών, έχουν στην πλάτη τους ήδη 150 χιλιόμετρα περισσότερα από εκείνους που ξεκίνησαν από το Διακοπτό. Αυτή η μέρα, ούτως ή άλλως, είναι η μακρύτερη σε χιλιόμετρα και έχει στόχο μια πρώτη διανυκτέρευση στην Πάργα.
Άρα η εκκίνηση από Αθήνα πρέπει να γίνει νωρίς το πρωί για να βγει το πρόγραμμα. Εάν τώρα διαλέξουμε να πάμε μέσα από Ιτέα και Ναύπακτο, το σύνολο της διαδρομής μέχρι την Πάργα θα φτάσει κοντά τα 480 χλμ., άρα ένας λόγος παραπάνω να ξεκινήσουμε ακόμα πιο νωρίς και φυσικά μόνο καλοκαίρι που η μέρα είναι μακρύτερη. Δεν έχει νόημα τέτοιες διαδρομές να συνεχίζονται και μετά τη δύση του ήλιου και για λόγους ασφάλειας, αλλά, βασικά, διότι χάνεται το νόημα. Όπως επισήμανε ο Βρετανός ποιητής Τ.C. Eliot και ο Καβάφης μέσα από την όμορφη «Ιθάκη» και την έξοχη, αλησμόνητη απαγγελία από τον μοναδικό Sean Connery, συνοδευόμενος από τον αείμνηστο Vangelis, «σημασία έχει το ταξίδι και όχι ο προορισμός».
Τόσο απλό αλλά με τόσο βάθος και νόημα. Μια απαγγελία, μόνιμη σύντροφος στα ταξίδια και στη ζωή μου… πάλι ξέφυγα. Εδώ, λοιπόν, από τον όμορφο Αστακό, θα ακολουθήσουμε σαν νήμα την παράκτια διαδρομή της Δυτικής Ελλάδας και με αντικριστό το Ιόνιο, την Ιθάκη, το Μεγανήσι και τη Λευκάδα, θα περάσουμε από Μύτικα, Άκτιο, Πρέβεζα και θα συνεχίσουμε την ατέλειωτη πανέμορφη παραθαλάσσια διαδρομή μέχρι να βρούμε την πινακίδα «Πάργα» για να κατηφορίσουμε στα αριστερά μας προς το γραφικό υπερ-φωτογραφισμένο λιμανάκι της Πάργας.
Στόχος είναι να διανυκτερεύσουμε στην Πάργα, αλλά ο μεγάλος και χρόνιος πονοκέφαλος είναι τα διαθέσιμα δωμάτια. Όλο το καλοκαίρι, από Μάιο μέχρι και μέσα Οκτώβρη –μετά τα περισσότερα καταλύματα κλείνουν–, είναι όλα κατειλημμένα. Άρα, η πολύ έγκαιρη κράτηση είναι απαραίτητη και επιτάσσεται. Μη διανοηθείτε και επαναπαυθείτε στην καλή σας τύχη. Εδώ οι τύχες δεν πιάνουν και ακόμα χειρότερα αν είστε παρέα. Συστήνω ανεπιφύλακτα το όμορφο Bianco Resort Hotel πάνω στην παραλία με το ένα και μονάκριβο πολύτιμο και ευρύχωρο ιδιωτικό πάρκινγκ σε όλο τον κόλπο της Πάργας. Αξία ανεκτίμητη για τις μηχανές μας, την ηρεμία μας και συγχρόνως την άνετη, ασφαλή διανυκτέρευσή τους.
Πού θα φάτε και θα πιείτε είναι μια ευχάριστη εμπειρία με τις τόσες επιλογές που προσφέρονται για όλα τα γούστα και τις απαιτήσεις. Την επομένη το πρωί, μετά από ένα ωραίο πρωινό στην περατζάδα της Πάργας, ξεκινάμε για τα Ζαγόρια, αλλιώς Ζαγοροχώρια, και συγκεκριμένα για το μυθικό Πάπιγκο, τους πύργους της Αστράκας και το μοναδικό φαράγγι του Βίκου. Κατεύθυνση λοιπόν για Πέρδικα και Σύβοτα. Εκεί θα συναντήσουμε τον πρώτο μεγάλο πειρασμό, τα Σύβοτα, με τις ονειρικές, παραμυθένιες παραλίες. Αν περάσετε αρχές Ιούνη ή τέλη Σεπτέμβρη, τότε αξίζει να κάνετε τη στάση σας και να απολαύστε «πολιτισμένα» το μπάνιο στις χρυσές αμμουδιές και τα σμαραγδένια νερά της περιοχής.
Συνεχίζοντας, θα περάσουμε από Πλαταριά και, πριν φτάσουμε στην Ηγουμενίτσα, θα πιάσουμε τον αυτοκινητόδρομο Α2 για Ιωάννινα και θα βγούμε στη δεύτερη έξοδο για Νεοχώρι. Από εκεί θα ξεκινήσουμε μια γραφική ερημική διαδρομή μέσα από κορφές και λαγκάδια με πανοραμικές θέες για να φτάσουμε στη διασταύρωση στο Καλπάκι μέσα από την Παλαιά Εθνική Ηγουμενίτσας-Ιωαννίνων. Βροσίνα, Βουτσαράς, Κουκλιοί, Παρακάλαμος, μια αξέχαστη διαδρομή πριν ξεκινήσουμε το τελευταίο κομμάτι της ημέρας για το Πάπιγκο. Στο Καλπάκι θα στρίψουμε αριστερά και, μετά από λίγα χιλιόμετρα δεξιά μας η πινακίδα για Αρίστη. Καλώς ήλθατε στα παραμυθένια Ζαγοροχώρια και στην πανέμορφη φύση τους. Όπως θα οδηγείτε ήρεμα και χαλαρά, ξαφνικά και απροειδοποίητα, μετά από μια στροφή, θα αντικρίσετε ένα από τα ωραιότερα τοπία άγριας φύσης, τους Πύργους της Αστράκας. Επιβλητικοί ορθώνονται μπροστά σου κυριολεκτικά κόβοντας την ανάσα.
Καθώς συνεχίζεις την πορεία σου, υποχρεωτικά με δευτέρα, διότι αλλιώς δεν θα προλαβαίνεις να απολαύσεις όλες τις εικόνες που καταιγιστικά σου προσφέρονται απλόχερα από την ασύγκριτη Πίνδο, στο αριστερό σου χέρι θα παρατηρήσεις στον ορίζοντα έναν δρόμο σπιράλ με 15 συνεχόμενες φουρκέτες 180 μοιρών, να σκαρφαλώνει έναν λόφο.
Αυτός θα σε οδηγήσει στο Πάπιγκο μόλις περάσεις τη γραφική Αρίστη και κατέβεις μέχρι τον ποταμό Βοϊδομάτη, για να περάσεις πάνω από τη γραφική γέφυρα. Εδώ θέλει σίγουρα μια στάση στη σκιά των πλατάνων, να βγουν τα κράνη, να δροσιστεί το κεφάλι στα κρύα νερά του Βοϊδομάτη και να ξεκινήσει κανείς να χωνεύει τις εικόνες που μόλις τον χτυπήσαν κατακούτελα. Καβαλάμε και πάλι τις μηχανές μας και ξεκινάμε για τις 15 συνεχόμενες φουρκέτες, για να φτάσουμε στην κορφή του λόφου και να μπούμε στο μαγευτικό Πάπιγκο, που όμοιό του δεν υπάρχει.
Ένα μεγάλο ευρύχωρο πάρκινγκ μας υποδέχεται και συνιστώ να αφήσετε τη μηχανή σας εκεί, διότι μέσα στα στενά λιθόστρωτα δρομάκια η δοκιμασία της ισορροπίας δεν είναι ό,τι πιο ευχάριστο.
Για εμένα, προσωπικά, δεν υπάρχουν λόγια που μπορούν να περιγράψουν την πραγματικότητα της εικόνας και των συναισθημάτων που προκαλούνται όταν αντικρίζεις το Πάπιγκο. Γραφικό, μοναδικό, κουκλίστικο, πανέμορφο κ.λπ. ηχούν τετριμμένες πλέον περιγραφές, ήδη πολυχρησιμοποιημένες στα κείμενά μου, άξια και ειλικρινά μεν αυτά τα λόγια, αλλά δεν φτάνουν πλέον για το Πάπιγκο. Κατ’ εμέ, το πιο εντυπωσιακά γραφικό χωριό της επικράτειας, βουτηγμένο σε ένα σκηνικό της φύσης που όμοιό του δεν έχω ακόμη συναντήσει. Είναι αυτός ο μονάκριβος συνδυασμός από τους πρόποδες των Πύργων της Αστράκας, η θέα της Αρίστης, κάρτα-φάτσα απέναντι, ο Βοϊδομάτης, το φαράγγι του Βίκου, που συνθέτουν ένα ανεπανάληπτο σκηνικό που εκπέμπει μια αφάνταστη ενέργεια.
Είναι φως-φανάρι ότι είμαι επηρεασμένος βαθιά από το μέρος και τα περίχωρα, αλλά θα εκμυστηρευτώ ότι, όταν μου ζητήθηκε να γράψω ένα ταξιδιωτικό με μοτοσικλέτα, επέλεξα αυτό επί τούτω. Περνά μέσα από τα δύο πιο αγαπημένα μου μέρη, από όσα έχω ήδη γνωρίσει και πορευτεί στην Ελλάδα, τη Μάνη και το ενεργειακό ακρωτήρι του Ταινάρου στον Νότο και το Πάπιγκο στον Βορρά,χωμένο στην ατέλειωτη Πίνδο.
Είναι πασιφανές ότι αξίζει να προγραμματίσετε τουλάχιστον μια τριήμερη διανυκτέρευση διότι υπάρχουν υπέροχες διαδρομές να κάνετε με βάση το Πάπιγκο ή την Αρίστη, όπως ο γύρος της Τύμφης, τα Μαστοροχώρια, ο Σμόλικας και το χιονοδρομικό Βασιλίτσας. Ένας ολόκληρος κύκλος από Τσεπέλοβο, Επταχώρι και επιστροφή από Κόνιτσα. Οργανωμένο trekking στο φαράγγι του Βίκου, επίσκεψη στα υπόλοιπα Ζαγοροχώρια, ακόμα και καγιάκ στον Βοϊδομάτη. Μια προσωπική σύσταση και επιλογή μου για διαμονή στο Πάπιγκο είναι το Avragonio, ένα χωριουδάκι μέσα στο χωριό, ανακαλύψτε το. Έφτασε όμως η ώρα της επιστροφής. Η πιο σύντομη είναι ο νέος αυτοκινητόδρομος Ιωαννίνων-Πατρών και στη συνέχεια Πατρών – Κορίνθου – Αθηνών. Για όσους τώρα έχουν χρόνο και θέλουν να συνεχίσουν, προτείνω δύο εναλλακτικές επιστροφές και οι δύο με αφετηρία τα Γιάννενα.
Πρώτη μέσω της E92, για να αποφύγετε τον Α2, θα πάτε για Μέτσοβο και θα ανεβείτε μέχρι το πέρασμα της Κατάρας για να πάρετε την Παλιά Εθνική Ιωαννίνων-Τρικάλων (μη σας πτοήσουν οι προειδοποιητικές πινακίδες περί ρίσκου, αυτό αφορά τον χειμώνα) και θα κατηφορίσετε για Καστράκι και τα συγκλονιστικά Μετέωρα. Δεύτερη εναλλακτική, πάμε για Τζουμέρκα και ανεβαίνουμε μέχρι Καλαρρύτες και θα συνεχίσουμε μέχρι το Πέρασμα του Μπάρου, το υψηλότερο ασφαλτοστρωμένο πέρασμα στην Ελλάδα στα 1.900 μέτρα υψόμετρο. Εννοείται μόνο καλοκαίρι.
Αφού πάρετε τις απίθανες θεαματικές αναμνηστικές φωτό, θα κατηφορίσετε προσεκτικά από την άλλη μεριά για Ελάτη, Πύλη και λίμνη Πλαστήρα. Μια θεαματική πανέμορφη διαδρομή που θα σας εκπλήξει. Από κει και πέρα, Καρδίτσα και βουρ για Αθήνα. Και οι δυο επιστροφές είναι από μόνες τους εκδρομές τριήμερες και τετραήμερες, αλλά για αυτές και άλλες θα τα πούμε κάποια άλλη φορά εκτεταμένα, σε ένα επόμενο τεύχος.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να τονίσω πόσο σημαντικό είναι να ταξιδεύουμε με GPS και, αν έχουμε κινητό που το επιτρέπει, να κατεβάζουμε και να αποθηκεύουμε τους χάρτες των περιοχών που θα επισκεφτούμε, για να είμαστε ανεξάρτητοι από λήψη σημάτων. Μην ξεχνάμε όμως ότι οι ηλεκτρονικοί χάρτες είναι επιρρεπείς σε δυσλειτουργίες, ενώ οι παραδοσιακοί τυπωμένοι είναι αγέρωχοι και πρέπει να είναι πάντα παρόντες στην τσάντα μας.
Καλά χιλιόμετρα, λοιπόν, και πάντα όρθιοι.
