Εικόνες, μνήμες, γεύσεις του χτες αλλά και δημιουργικοί άνθρωποι, θετική ενέργεια, όνειρα για το μέλλον. Περπατάμε στην ευρύτερη περιοχή του Φραγκομαχαλά, που άρχισε να αλλάζει σχεδόν μία δεκαετία πριν, αρχικά, γύρω από την οδό Βαλαωρίτου αλλά και την Φράγκων, για να μεταμορφωθεί σε μια ζωντανή γειτονιά που δεν έχασε την ταυτότητά της. Τα μουντά δαιδαλώδη δρομάκια, οι παραγκωνισμένες στοές και τα εγκαταλειμμένα στενάκια φωτίστηκαν και άνθησαν, δημιουργώντας ένα σύγχρονο αστικό τοπίο που σφύζει από ζωή.
Περνώντας ανάμεσα σε εκλεπτυσμένα νέα στέκια, εναπομείναντα παλιά υφασματάδικα και γοητευτικά μικρομάγαζα, αναμορφωμένες πλατείες με σιντριβάνια, φωτεινά showrooms, γραφεία και χαρούμενους πολυχώρους, ταξιδεύουμε στην ιστορία της πόλης. Αφήνουμε τη γειτονιά να μας αφηγηθεί το παρελθόν των ανθρώπων που κατοίκησαν εδώ. Ένα ταξίδι ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή.
Τα στέκια των ντόπιων
Στον Φραγκομαχαλά ήταν που άνοιξε το πρώτο «Tarantino»(Δημητρακοπούλου 17, Τ/210-9221659;;;). Το μπεργκεράδικο με τα λαχταριστά χειροποίητα μπιφτέκια, τα αφράτα ψωμάκια που αγγίζουν τα όρια του μπριός και τις ροδαλές τηγανητές γλυκοπατάτες. Αν και πλέον διαθέτει καταστήματα τόσο μέσα στη Στοά Μοδιάνο όσο και στην Αθήνα, στο Κουκάκι, μια επίσκεψη εκεί όπου όλα ξεκίνησαν ποτέ δεν μας αφήνει παραπονεμένους.
Στο πεζοδρόμιο κάτω από το σταματημένο ρολόι της Στοάς Μαλακοπή υπάρχει το μικρό ιταλικό «Pizza Pozeli» (Βηλαρά 2, Τ/2314-019687) με τα λιγοστά ξύλινα τραπεζάκια, το ζεστό, κομψό εσωτερικό και φυσικά τις νόστιμες πίτσες του που φτιάχνονται με φρέσκα, ποιοτικά υλικά και ζυμάρια από ναπολιτάνικο αλεύρι.
Στην ίδια γειτονιά, μια από τις πιο γνωστές ταβέρνες είναι τα «Σουτζουκάκια του Λάμπρου» (Διαμαντή Ολυμπίου 23, Τ/2310-533249). Ξεκίνησε από μια παράγκα που εξυπηρετούσε τους εργάτες όταν ξυπνούσαν αχάραγα για να πάνε στη δουλειά τους και σήμερα παραμένει ένα μαγαζί παραδοσιακό που σερβίρει σουτζουκάκια στα κάρβουνα και άλλα κρεατικά μαζί με καλοφτιαγμένους μεζέδες.
Εδώ κοντά και το εστιατόριο «Ρούγα» (Καρίπη 28, Τ/6970-355669) με τις παραδοσιακές ελληνικές γεύσεις. Το ζεστό του περιβάλλον, όπου κυριαρχεί το ξύλο, με τα καναπεδάκια και τα κουρτινάκια στα παράθυρα, μας ταξιδεύει ποικιλοτρόπως σε μια άλλη εποχή της πόλης.
Στα όρια της περιοχής του Φραγκομαχαλά λειτουργούν δύο ακόμα δημοφιλή εστιατόρια-σημεία αναφοράς για τη συμπρωτεύουσα, καθώς εκσυγχρόνισαν τον γαστρονομικού ρου της: το wine restaurant «Μαιτρ και Μαργαρίτα» (Φράγκων 3, Τ/2314-007586) με την εύγευστη σύγχρονη ελληνική κουζίνα και τα ταιριαστά με το κάθε κρασί κρεατικά και ψαρικά και το «Σέμπρικο» (Φράγκων 2, Τ/2310-557513), μια ιδιαίτερη γαστρονομική κολεκτίβα που πρωτοπόρησε φέρνοντας στο σήμερα κλασικά ελληνικά πιάτα. Το συγκεκριμένο έπαιξε, εν μέρει, και τον ρόλο ενός φυτώριου για νέα ταλέντα, για μάγειρες με μια ποιοτική σύγχρονη προσέγγιση της παραδοσιακής κουζίνας.
Από τα πέριξ δεν λείπει και το αξιόλογο «Romantzo» (Βέροιας 2, Τ/2310-541373), με τη χαλαρή, φιλική –και ως προς τα τετράποδα– ατμόσφαιρα και την κομψή αισθητική, που ενδείκνυται τόσο για brunch όσο και για ποτό ή κοκτέιλ συνοδεία μουσικών από DJs που μας ταξιδεύουν με τις επιλογές τους σε όλο τον κόσμο.
Προχωράμε έως την οδό Βασιλέως Ηρακλείου, στο ισόγειο του σιέλ κτιρίου με την εντυπωσιακή είσοδο είχαμε πρόσφατα την άφιξη του εστιατορίου «Lineaire» (Βασ. Ηρακλείου 7, Τ/2310-555233), με κόκκινο διάκοσμο, γαλλική κουζίνα και τον Νεοζηλανδό σεφ David Buchanan στο τιμόνι του.
Δεδομένης της γειτνίασης με τα Άνω Λαδάδικα, δεν ήταν δυνατόν να λείπουν από την περιοχή αξιομνημόνευτα μπαρ, όπως ο «Γορίλας» (Βεροίας 3, Τ/23130-86274), με τα ιδιαίτερου χαρακτήρα κοκτέιλ που ξέρει να διασκεδάζει μέχρι αργά, καθώς και το πολυσύχναστο «La Doze», (Βηλαρά 1, Τ/2310-532986) με τα γκράφιτι στους τοίχους και το μπιλιάρδο, ή το πιο μίνιμαλ «Arcade» (Βηλαρά 2, Τ/6971-859573), λίγο πιο δίπλα, που κάθε βράδυ ζωντανεύει τη Στοά Μαλακοπή.
Ένα μωσαϊκό γεμάτο μνήμες
Σε μια τέτοια γειτονιά το σήμερα με το χτες μπλέκονται δημιουργικά, καθώς πάνω στα ιστορικά κτίρια βλέπεις σύγχρονες τοιχογραφίες, δίπλα στα παλιακά καταστήματα ανοίγουν γεμάτοι ενέργεια πολυχώροι, μουσεία και σπαράγματα της ιστορίας της πόλης ζωντανεύουν μαζί με τις αναγεννημένες πλατείες και τους ολόφρεσκους χώρους διαμονής. Κοντά στα Λαδάδικα, διασχίζοντας τη Βίκτωρος Ουγκώ, κοντοστεκόμαστε για να χαζέψουμε την πελώρια τοιχογραφία του Γιάννη Πέτρου «Cinema Paradiso» που είναι αφιερωμένη στον Ένιο Μορικόνε.
Συνεχίζουμε και τα βήματά μας ξετυλίγουν το νήμα της ιστορίας στον χρόνο: περνώντας από το κατάστημα DMC του κυρίου Παύλου, στο 37 της Ίωνος Δραγούμη, το οποίο εμπορεύεται κλωστές και νήματα από το 1922. Στην πλατεία Εμπορίου, αντιλαμβανόμαστε γιατί μετά την ανάπλαση πολυάριθμα νεοκλασικά κτίσματα τριγύρω ανακαινίστηκαν και φιλοξενούν πλέον πανέμορφους χώρους για καφέ, φαγητό, ποτό αλλά και ξενοδοχεία.
Ένα από αυτά είναι και το «Thirtynine» που πρόσφατα μετέτρεψε ένα διατηρητέο κτίριο σε σύγχρονο, καλαίσθητο χώρο διαμονής. Στα όρια της γειτονιάς, από την πλευρά της πλατείας Αριστοτέλους, το Εβραϊκό Μουσείο (Αγ. Μηνά 11, Τ/2310-250406) υπενθυμίζει την πλούσια ιστορία της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης.
Το κτίσμα ανεγέρθηκε το 1904 και ονομάστηκε «Τζεντίντ Χάνι» (Νέο Κτίριο) σε μια από τις τυπικές εμπορικές στοές που χτίστηκαν από το 1880 ως το 1910. Πρόκειται για ένα από τα λιγοστά οικοδομήματα του κέντρου της Θεσσαλονίκης που επιβίωσαν από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917 και τη μετέπειτα ανοικοδόμηση. Το 2019 εγκαινιάστηκε η νέα πτέρυγα, που μαζί με τις αναμορφώσεις του παλιού κτιρίου στεγάζουν πλέον ένα σύγχρονο μουσείο.
Ένα ακόμα ιστορικό τοπόσημο, το παλιό χάνι του Ισμαήλ Πασά, ενέπνευσε τη δημιουργική ομάδα των Beetroot, ενός από τα πιο γνωστά και επιτυχημένα γραφεία οπτικής επικοινωνίας, που του έδωσε νέα πνοή μετατρέποντάς το σε πολυχώρο με καφέ, γκαλερί και showroom. Η ομάδα λειτουργεί και ένα παντοπωλείο, το «Yiayia and friends» (Συγγρού 8, Τ/2310-801409), με ελληνικά προϊόντα, όπως ελαιόλαδο, αλλά και T-shirts, αφίσες και τετράδια που έχουν σχεδιάσει φυσικά οι ίδιοι. Επιπλέον, έργο των Beetroot είναι το εστιατόριο «Poster» (Συγγρού 6, Τ/2310-547384), καθώς πιστεύουν ότι και η γαστρονομία αποτελεί έναν δίαυλο επικοινωνίας.
Μια διαδικασία που αναβαθμίζεται μέσα από τον καλό σχεδιασμό των χώρων, των πιάτων αλλά και του τρόπου που συνυπάρχουμε με ό,τι μας περιβάλλει. Σε μια αντίστοιχη λογική κινείται και ο καλαίσθητος πολυχώρος «Ύψιλον» (Εδέσσης 5, Τ/2310-530480), ένα all-day μαγαζί το οποίο στεγάζεται σε ένα χάνι του 1870.
Στον χώρο του η μουσική συναντά το φαγητό, το aperitivo και το fine drinking, ενώ φιλοξενεί επίσης ένα μικρό πωλητήριο αντικειμένων και ένα «εργασιακό καταφύγιο» για εξ αποστάσεως δουλειά. Στην ίδια δημιουργική σκοπιά και στα όρια του Φραγκομαχαλά υπάρχει και το «Hakah Ceramics» (Δαναΐδων 6, Τ/6936-990052), που προμηθεύει με ποτήρια και πιάτα διάφορα μπαρ και εστιατόρια, όπως τον καφενέ σύμβολο της πόλης «Στου Μήτσου».
Οι περιηγήσεις συνεχίζονται στο ιστορικό κτίριο De Mayo, που πλέον φιλοξενεί την γκαλερί σύγχρονης τέχνης «The Eye Altering» (Πάικου 2, Τ/6947-848466) της Ελένης Γιαννακούλη.
Για ψώνια στον Φραγκομαχαλά
Από τα εκατοντάδες ντόπια καλούδια στα ράφια του παντοπωλείου «Olicatessen» (Βίκτωρος Ουγκώ 4, Τ/23130-30286), ένα από τα μεγαλύτερα ξηροκαρπάδικα της χώρας, εκείνο των αδερφών Μενεξόπουλων (Κατούνη 49, Τ/2310-532743), έως τα βιολογικά βότανα του «Adam Village» (Ηρώδου Αττικού 6, Τ/2313-055704), τα γλυκά κουταλιού και τα φρουί γλασέ του «Ορφέα» (Κατούνη 45, Τ/2310-506019), το «Παστελοποιείο» (Δωδεκανήσου 3, Τ/2310-552352).
Ένα από τα ωραιότερα κουλούρια Θεσσαλονίκης, στον αρμένικο φούρνο «Ουζουνιάν» (Λέοντος Σοφού 26, Τ/2310-538854) και για μπουγάτσα στο «Νέον» απέναντι από το Κρατικό Ωδείο. Στα «Artpeckers» (Βαλαωρίτου 12, Τ/2310-439276), «Οnarion» (Βαλαωρίτου 25, Τ/2310-540784) και «Pinakotheke Skg» (Καρίπη 38, Τ/6974-721343) θα βρείτε μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα αναμνηστικά δώρα της Θεσσαλονίκης.
