Από τη Βενετία έως το Άμστερνταμ και από την Αθήνα έως το Παρίσι και τη Λισαβόνα, οι κανόνες του ταξιδιού στην Ευρώπη αλλάζουν. Πεζοδρομημένα στενάκια που άλλοτε χάριζαν την αίσθηση ηρεμίας σφύζουν από ζωή, πρώην κρυμμένα διαμαντάκια όπως και καφέ και εστιατόρια με πεντανόστιμα πιάτα έχουν ούρα ή χρειάζονται απαραιτήτως προκράτηση. Είναι γνωστό ότι υπάρχουν ευρωπαϊκές πόλεις και νησιά όπου πλέον ο υπερτουρισμός δεν τα έχει απλά αγγίξει αλλά τείνει να τα αλλοιώσει, ενίοτε, και να τα αλλοτριώσει το τοπίο τους.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που από τα μέσα του 2025, περίπου 1,4 δισεκατομμύρια άνθρωποι από περισσότερες από 60 χώρες, οι οποίοι μέχρι σήμερα απαλλάσσονται από την υποχρέωση θεώρησης πρέπει να πάρουν άδεια ταξιδιού για να εισέλθουν στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες.
Λίγοι ή έστω, αρκετοί και καλοί – τουρίστες
Πιο συγκεκριμένα η εφαρμογή του μέτρου της ηλεκτρονικής άδειας ταξιδιού ETIAS στην Ευρώπη θέτει περιορισμούς στους ταξιδιώτες που προέρχονται από χώρες εκτός ΕΕ σε 30 ευρωπαϊκά κράτη, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ισπανία.
Οι αιτήσεις των συγκεκριμένων ταξιδιωτών θα κοστίζουν 7 ευρώ η καθεμία αποφέροντας σημαντικά κέρδη και παράλληλα πιθανώς να βελτιώσουν τις συνθήκες σε ορισμένες δημοφιλείς ευρωπαϊκές πόλεις που αντιμετωπίζουν καθημερινά τις προκλήσεις του υπερτουρισμού.
Δεν βέβαια επαρκής ένας μικρός τουριστικός φόρος ώστε να ελέγξει τις ορδές των επισκεπτών για αυτό και πολλοί πια δελεαστικοί για τους πολλούς προορισμοί αναπτύσσουν στρατηγικές που ενίοτε εκπλήσσουν με την πρωτοτυπία και την καινοτομία τους και στοχεύουν στην διατήρηση της ακεραιότητας και της ουσίας πολιτιστικής τους κληρονομιάς, του φυσικού ή και μη περιβάλλοντος, στην διατήρηση του τοπικού τρόπου ζωής και τον σεβασμό στους κατοίκους αλλά φυσικά, και στη διαχείριση του πλήθους.
Ταξίδι στις πόλεις και τα νέα μέτρα κατά του τουρισμού
Καταλύματα: από ξενοδοχεία και πανσιόν μέχρι κάμπινγκ… Αρχικά το Άμστερνταμ αυξάνει τον τουριστικό φόρο στο 12,5% του κόστους διαμονής το 2024 στον υψηλότερο συντελεστή στην Ευρώπη για όλα τα καταλύματα. Αυτό σημαίνει ότι ένα μέσο δωμάτιο των 120 ευρώ θα επιβαρύνεται με 15 ευρώ ανά διανυκτέρευση. Ενώ αύξηση ισχύει πλέον και για τον φόρο που πληρώνουν οι επιβάτες στα κρουαζιερόπλοια που επισκέπτονται την πόλη για μία ημέρα, από 8 ευρώ σε 14 ευρώ ανά άτομο.
Επιπλέον απαγορεύθηκε η είσοδος στο κέντρο της πόλης των λεωφορείων με βάρος άνω των 7,5 τόνων, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων καθώς και το άνοιγμα νέων B&B σε ορισμένες κεντρικές γειτονιές και συνοικίες.
Ενώ το Παρίσι επιβάλλει πρωτοφανή αύξηση του φόρου 200%… φέτος, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό δίκτυο France24, η οποία αποτελεί μέρος του σχεδίου της κυβέρνησης ώστε να κατορθώσει να χρηματοδοτήσει ένα πλάνο βελτιώσεων στις δημόσιες συγκοινωνίες.
Εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων από τις 26 Ιουλίου έως τις 11 Αυγούστου, τα ξενοδοχεία στο Παρίσι έχουν ήδη αυξήσει κατά πολύ τις τιμές τους αλλά εδώ η προσέγγιση διαφέρει. Αντί για φόρους είναι πιο ήπια και έχει να κάνει με την ανάδειξη εναλλακτικών τουριστικών διαδρομών, προορισμών και δραστηριοτήτων όπως το glamping, κυρίως μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Η Βενετία, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, γίνεται πιο αυστηρή με το πλαίσιο των κανονισμών της που αφορούν στις ομαδικές εκδρομές. Η πίεση του υπερτουρισμού στην πόλη είναι πραγματικά έκδηλη για αυτό και η ιταλική πόλη δοκιμάζει έναν νέο φόρο πρόσβασης για τους τουρίστες που την επισκέπτονται χωρίς να διανυκτερεύουν.
Κάθε επισκέπτης πληρώνει 5 ευρώ την ημέρα από τις 8.30 π.μ. έως τις 4 μ.μ. δοκιμαστικά για 10 ημέρες τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο του 2024 και με βάση τα αποτελέσματα, αναμένεται να εφαρμόσει πιο μόνιμες αλλαγές το 2025.
Επιπλέον θα περιορίσει τις ομάδες των τουριστών σε 25 άτομα και θα απαγορεύσει τα μεγάφωνα αναδιαμορφώνοντας την εμπειρία του περίπατου στην πόλη με θετικό τρόπο.
Αλλά και σε εμάς, στην Αθήνα, τον Σεπτέμβριο του 2023, έχει ανακοινωθεί ανώτατο όριο 20.000 ημερήσιων επισκεπτών στην Ακρόπολη ενώ προηγουμένως ο μέσος όρος ήταν 23.000 επισκέπτες σε ημερήσια βάση. Αντίστοιχα ημερήσια ανώτατα όρια επισκεψιμότητας έχουν θεσπιστεί για το Λούβρο στο Παρίσι, το Εθνικό Πάρκο Calanques στη Μασσαλία, τη Villa de Balbianello κοντά στη λίμνη Κόμο,και την Παλιά Πόλη στο Ντουμπρόβνικ.
Η Πορτογαλία ανακοίνωσε έναν νέο τουριστικό φόρο 2 ευρώ ανά άτομο για όλους τους επιβάτες κρουαζιερόπλοιων ενώ θα αξιοποιήσει για πρώτη φορά και το TikTok ως κανάλι, ώστε να προτρέψει τους τουρίστες να επισκεφθούν διαφορετικά μέρη της Πορτογαλίας πέρα από την γνωστή σε όλους αστική Λισαβόνα.
Στον αντίποδα το Δουβλίνο επιχειρεί να αυξήσει τους αριθμούς των τουριστών του λαμβάνοντας μέτρα όπως την επέκταση της χωρητικότητας του αεροδρομίου του από 32 εκατομμύρια σε 40 εκατομμύρια επιβάτες.
